Lễ hội Then Kin Pang – Linh hồn của người dân tộc Thái Trắng

Tiết mục văn nghệ tại lễ hội

Đến động viên, tham dự Lễ Hội năm nay có sự hiện diện của đồng chí Giàng Páo Mỷ - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh; đồng chí Tống Thanh Hải – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh.

Đ/c Giàng Páo Mỷ - Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh

hỏi thăm, trò chuyện với các diễn viên quần chúng.

Đ/c Tống Thanh Hải – Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh tặng lãng hoa chúc mừng.

Lễ hội Then Kin Pang là nét văn hoá đặc sắc, là hình thức diễn xướng dân gian độc đáo của dân tộc Thái trắng khu vực Mường So, huyện Phong Thổ. Qua bao thăng trầm biến cố của lịch sử dân tộc, người Thái đã đúc kết được kho tàng văn hoá văn nghệ phong phú, đa dạng, giàu bản sắc.

Hàng năm, khi những cơn mưa cuối xuân, đầu hạ về; lúa trên đồng đang thì trổ bông; hoa Bó mạ nở vàng khắp các triền đồi, ven bờ suối thì người dân nơi đây lại nô nức trẩy hội Then Kin Pang. Theo truyền thuyết của dân tộc Thái trắng kể lại rằng: Sau Pô Phà (Vua trời) là Then. Các vị Then đều có lòng bao dung độ lượng, yêu thiên nhiên cỏ cây, con người. Vì vậy Vua trời đã phái các thần Then xuống hạ giới đầu thai thành người phàm trần để cứu nhân độ thế. Ai đau ốm thì được Then cho thuốc. Người nào gặp rủi ro, vận hạn Then sẽ cầu phúc cho tai qua nạn khỏi. Then cũng là người đại diện để cầu nguyện các vị thần linh trên trời tạo phúc cho dân, ban cho mưa thuận gió hoà, mùa màng bội thu, bản Mường yên vui no ấm. Đây cũng là ngày các Lụ liệng - Lụ hương (tức là những người con nuôi được Then cầu hồn, chữa bệnh) dâng lễ tạ ơn Then.

Bàn thờ Then được trang trí rực rỡ, nhiều màu sắc. Hoa Bó mạ là lễ vật chủ đạo. Vì loài hoa này được xem là biểu tượng của Then Kin Pang – có hoa Bó mạ mới có ngày hội Then.

Người Thái có câu:

Bó pục púng Then cả

Bó mạ púng Then sương

(Hoa bưởi nở Then sướng

Hoa Bó mạ nở Then vui).

Ngoài ra, trên bàn thờ còn có con én gấp bằng giấy màu, đàn tính tẩu, quả còn; trên mâm có một con lợn, một con gà luộc để nguyên con, xôi nếp, rượu, nước... Các lễ vật cúng đã thể hiện sự đầy đủ của vạn vật cỏ cây hoa lá, để báo hiệu một năm mới no đủ, tươi mới đã về. Ngoài ra, Then Kin Pang bao giờ cũng có một mâm lễ cúng tạ ơn những người có công lập bản dựng Mường; tạ ơn những vị anh hùng đã có công đánh giặc giữ Mường.

Phần cúng Lễ.

Mọi người đến với lễ hội đều tâm niệm thắp hương lên bàn thờ Then để cầu nguyện một năm may mắn, cuộc sống an lành, gia đình hạnh phúc. Các gia đình có người chết cũng dâng các lễ vật để nhờ Then xin với các vị thần linh cho các hồn ma về hưởng.

Ngày đầu tiên làm lễ, ông (bà) Then kiêng kị không ăn thịt các con vật; các cô gái được chọn làm Sao Chẩu phải có sắc đẹp và chưa chồng để hầu hạ các vị thần xuống trần gian vui chơi. Bước vào hành lễ, người đủ tiêu chuẩn được dân bản bầu ra mặc trang phục của Then, tay đánh đàn tính tẩu trông uy nghi như một vị tướng. Những hành động dâng hoa, dâng lễ, mời rượu, cùng những lời diễn xướng của Then như đối thoại được với các đấng thần linh tối cao trên trời. Con người đã làm cho thiên nhiên say đắm. Kết thúc phần lễ, Then và các Sao chẩu múa điệu quát bó héo (quét hoa tàn). Đó là niềm tin vào sự luân hồi bất diệt.

Đ/c Tống Thanh Hải - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cùng các đồng chí lãnh đạo thăm quan mâm cỗ với 37 món ăn của bản Huổi Nà.

Bước vào phần Hội, năm nay Ban Tổ chức Lễ hội còn tổ chức thêm nhiều môn thi, trò chơi mới, ngoài thi văn nghệ, ẩm thực, bịt mắt bắt vịt, ném còn, đẩy gậy, kéo co… thì còn có thêm trò bịt mắt đánh chiêng và bắn nỏ.

Lễ hội Then Kin Pang năm nay cũng thu hút đông đảo các dân tộc khác cùng tham gia như: Người Thái ở Mường Là, huyện Kim Bình, Vân Nam (Trung Quốc); người dân tộc Kinh, Mông, Dao cũng về dự Hội và giao lưu nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc. Nhờ vậy mà bà con địa phương có dịp thưởng thức những tiết mục mới mẻ, độc đáo, qua đó góp phần gắn kết cộng đồng các dân tộc.

Háo hức nhất là phần hội té nước, bởi người dân nơi đây quan niệm ai được té càng ướt thì gặp càng nhiều may mắn. Chính vì vậy mà té nước là phần không thể thiếu trong Lễ hội Then Kin Pang.

Đông đảo người dân đến tham dự Lễ hội.

Đánh giá về Lễ hội năm nay, bà Mai Thị Hồng Sim – Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ cho biết: Năm nay nhờ có sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo huyện, sự chuẩn bị kỹ lưỡng của xã Khổng Lào với sự hỗ trợ của Phòng Văn hóa và Thông tin huyện nên Lễ hội đã thực sự thành công với số lượng tham gia các nội dung của Lễ hội nhiều hơn mọi năm, từ chương trình văn nghệ được nâng lên cả về số lượng và chất lượng, có sự đầu tư và tập luyện kỹ lưỡng; số lượng người dân và du khách đến tham gia Lễ hội cũng đông hơn năm trước.

Đinh Lan - Nguyễn Nga