Cây thảo quả Lai Châu- Thực trạng và giải pháp

       Với giá bán trên thị trường năm 2010 là 200.000đ/1kg thảo quả khô đã đem lại nguồn thu đáng kể giúp đồng bào tăng thu nhập, từng bước ổn định cuộc sống. 

Kiểm tra thảo quả tại Khun Há- Tam Đường

       Qua điều tra đánh giá cho thấy, người dân chủ yếu trồng theo phương thức quảng canh, thiếu kỹ thuật nên năng suất, chất lượng thảo quả thấp, không ổn định. Với hơn 70% diện tích thảo quả trên 12 năm tuổi nếu không có tác động cải tạo, chăm sóc đúng kỹ thuật thì nương thảo quả sẽ bị già hóa và giảm năng suất. Mặt khác nương thảo quả  đều xa khu dân cư, việc đi lại, vận chuyển phân bón, chăm sóc, quản lý bảo vệ... gặp rất nhiều khó khăn. Tâm lý của người dân do sợ mất trộm nên thường thu hái non dẫn đến năng suất, sản lượng giảm 20 - 30%, chất lượng chế biến thấp (quả nhỏ, tối màu, thời gian bảo quản ngắn) dẫn đến giảm 10 - 15% thu nhập. Để chế biến thảo quả sau thu hoạch, hiện nay bà con vẫn sử dụng củi để sấy thảo quả, cứ trung bình 1 tấn thảo quả cần sử dụng từ 5 - 7m3 củi, quá trình sấy kéo dài và rất tốn nhiên liệu. Sản phẩm làm ra chưa có sự liên kết trong tiêu thụ.

       Từ thực tế hiện nay diện tích rừng phòng hộ bị ảnh hưởng và khả năng phòng hộ của rừng suy giảm theo thời gian, chất lượng rừng ngày càng nghèo đi, nguy cơ mất rừng vì khả năng tái sinh của rừng không còn. Nên làm thế nào để phát triển thảo quả gắn với bảo vệ và phát triển rừng bền vững, trên cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng việc phát triển thảo quả vẫn đang là một vấn đề cần đặt ra. Giải pháp trước mắt và lâu dài qua nghiên cứu và phân tích thì: Cần hỗ trợ thành lập nhóm nông dân sản xuất kinh doanh thảo quả; cải thiện giống và vườn ươm giống; cải tiến lò sấy; xây dựng quy ước quản lý sản xuất kinh doanh thảo quả gắn với bảo vệ rừng bền vững cấp thôn bản; tăng cường công tác thông tin giá cả thị trường; khuyến khích các hộ dân liên kết trong chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo hình thức nhóm hộ hoặc hợp tác xã nhằm tăng cường khả năng đàm phán về giá; xúc tiến thành lập hiệp hội thảo quả; tìm kiếm thêm các thị trường tiêu thụ ngoài thị trường Trung Quốc; xây dựng cơ chế, chính sách phù hợp để khuyến khích doanh nghiệp tham gia vào thu mua, chế biến, tiêu thụ sản phẩm trên địa bàn tỉnh; xây dựng các mô hình trồng bổ sung cây che bóng nhằm cải tạo, thay thế những cây bị chết, già cỗi tại những nơi gây trồng và phát triển thảo quả; khuyến khích trồng thử nghiệm thảo quả tại rừng sản xuất, rừng trồng đã khép tán (những nơi đủ điều kiện về đất đai, cao trình); tập huấn kỹ thuật, xây dựng tài liệu chuẩn về kỹ thuật canh tác. Các hoạt động trên cần được nhân rộng trên phạm vi toàn tỉnh, trên cơ sở không phát triển mở rộng thêm diện tích trên diện tích rừng tự nhiên, từng bước đưa thảo quả ra khỏi rừng phòng hộ, rừng đặc dụng xung yếu và rất xung yếu... Tiến tới canh tác thảo quả theo hướng thâm canh, bền vững có kiểm soát, đảm bảo thu nhập cho người dân góp phần vào xóa đói giảm nghèo và công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng, môi trường sinh thái, tính đa dạng sinh học của rừng.

Phạm Tiến Trung (TT Khuyến nông)