Chủ động bảo vệ đàn vật nuôi trong mùa nắng nóng

Là hộ chăn nuôi đã nhiều năm nay, mỗi năm trang trại lợn của gia đình anh Hoàng Minh Hải, bản Mới, xã San Thàng, thành phố Lai Châu thường nuôi từ 100 - 150 con lợn nái sinh sản và thương phẩm. Trò chuyện với chúng tôi, anh Hải cho biết: Trước đây vì chăn nuôi nhỏ lẻ, không chú tâm nên xảy ra tình trạng lợn mắc bệnh, chết bởi nắng nóng. Do đó khi chăn nuôi quy mô lớn, ngay từ lúc bắt đầu thiết kế chuồng trại, gia đình tôi đã quan tâm, tính đến các phương án chống nắng nóng cho đàn lợn như xây dựng chuồng trại cao ráo, thông thoáng, có hệ thống phun nước mái, tiêu độc chuồng trại và môi trường xung quanh. Trong quá trình chăn nuôi, thường xuyên phun rửa chuồng trại, thu dọn phân thải để nền chuồng khô ráo, hạn chế hơi nóng bốc lên trong chuồng gây bệnh cho đàn lợn. Ngoài ra, vào những ngày nắng nóng gia đình tôi còn thường xuyên tắm cho lợn 4 đến 5 lần/ngày; cung cấp đủ nước uống, tăng khẩu phần rau xanh, bổ sung thêm Glucose KC để tăng sức đề kháng cho đàn lợn và tiêm đầy đủ các loại vắc-xin phòng bệnh cho đàn lợn.

Còn gia đình chị Nguyễn Thị Hà, tổ 23, phường Đông Phong, thành phố Lai Châu thường xuyên chăn nuôi, bán giống từ 1.000 đến 2.000 con gia cầm (gà, vịt) mỗi năm, chị chia sẻ: Những ngày gần đây, thời tiết nắng nóng gay gắt nên gia đình tôi đã chủ động cung cấp đủ nước sạch cho gà, vịt uống cả ngày; bổ sung các dụng cụ chứa nước cho vịt bơi, cung cấp thêm vitamin C và các chất điện giải vào chế độ dinh dưỡng giúp gà, vịt giải nhiệt và tăng sức đề kháng. Nhờ đó, đàn gia cầm của gia đình tôi luôn đảm bảo sức khỏe, sinh trưởng và phát triển tốt.

Theo thống kê của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, tính đến quý I năm 2020, trên toàn địa bàn tỉnh có 97.457 con trâu, 19.198 con bò, 170.000 con lợn và 1.460 con gia cầm. Để chủ động, kịp thời phòng chống nắng nóng bảo vệ an toàn cho đàn vật nuôi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Công văn số 857/SNN-CNTY ngày 8/5/2020 đề nghị UBND các huyện, thành phố chủ động tổ chức triển khai các biện pháp phòng, chống nắng nóng cho cây trồng, vật nuôi, thủy sản. Theo đó, đối với đàn vật nuôi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị các hộ chăn nuôi cần xây dựng chuồng trại đảm bảo thoáng mát và làm chuồng cao hơn mặt đất xung quanh 20-30cm, có thể làm dưới bóng của tán cây to hoặc xung quanh trồng cây xanh, hướng chuồng theo hướng Đông Nam là tốt nhất. Mái chuồng nên lợp bằng mái ngói, fibro xi măng hoặc mái lá, mái hiên cách mặt đất tối thiểu 2m, có hệ thống cửa để thông gió. Nền chuồng cao ráo, có độ dốc 2-3% để tránh đọng nước, đảm bảo thoát nước tốt, thường xuyên thu dọn, làm vệ sinh sạch sẽ các chất thải (phân, nước tiểu…) sẽ có tác dụng giảm sức nóng và khí độc từ các chất thải bốc lên. Giảm mật độ nuôi nhốt vật nuôi trong mùa hè, nắng nóng, đảm bảo thường xuyên có đủ nước mát cho gia súc uống, nên tắm cho gia súc 1-2 lần/ngày để làm giảm nhiệt cho cơ thể.

Đối với quạt thông gió nên đặt quạt thông gió theo thế nằm ngang, quạt theo hướng gió thổi, độ cao của quạt ở ngang tầm lưng đối với gia súc. Đối với hệ thống chuồng kín cần cải tạo cho thông thoáng hoặc đặt quạt hút gió để tăng cường đối lưu không khí, giảm nhiệt độ và khí độc trong chuồng nuôi.

Đối với hệ thống chuồng hở nên có phên che, rèm che chống nắng xung quanh chuồng nuôi, dùng lưới đen che chắn, hàng ngày phun nước lên mái chuồng để hạ bớt nhiệt độ và có hệ thống phun mưa lên nóc chuồng nuôi, nhằm giảm nhiệt độ mái chuồng lúc trời nắng to (khi nhiệt độ bên ngoài trời lên cao trên 35°C). Khi phun mưa cần quan tâm đến việc tăng cường thông gió và thoát nước ở xung quanh để tránh làm tăng ẩm độ trong chuồng, tuyệt đối không phun nước trực tiếp lên đàn gia cầm. Tăng cường thức ăn xanh như rau, củ, quả tươi, tăng cường chất đạm, giảm tinh bột, mỡ, đường trong khẩu phần ăn.

Thường xuyên cung cấp đủ nước sạch và mát cho đàn vật nuôi uống, tốt nhất nên lắp hệ thống nước uống tự động để luôn cung cấp đủ nước sạch. Bổ sung cho gia súc, gia cầm uống các loại vitamin và các chất điện giải như B.complex, vitamin C… nhằm tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi.

Trong những đợt nắng nóng kéo dài, thực hiện chế độ chuyển bữa ăn, thức ăn tinh, thức ăn hỗn hợp thường cho ăn vào ban ngày chuyển sang cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát trong ngày. Về thức ăn, đảm bảo cho gia súc ăn đủ thức ăn thô xanh (trâu, bò từ 15 - 35kg/con/ngày) và bổ sung thức ăn tinh (1 - 2,5 kg/con/ngày). Buổi sáng từ 6 - 9 giờ; buổi chiều chăn thả muộn từ 16 - 18 giờ chiều. Không chăn thả gia súc ngoài trời nắng gắt trong thời gian dài; nếu nhiệt độ ngoài trời quá cao, nắng gắt nên nhốt gia súc và cho ăn tại chuồng hoặc buộc ở những nơi có cây xanh, bóng mát. Không để gia súc làm việc nặng hay làm việc quá lâu trong điều kiện thời tiết nắng nóng. Đối với trâu, bò cày: buổi sáng đi làm sớm về sớm và buổi chiều đi làm muộn.

Ông Phạm Anh Hùng - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh khuyến cáo: Theo dự báo của Trung tâm khí tượng thủy văn Trung ương, thời tiết năm nay có những diễn biến phức tạp, khó lường, có thể xảy ra những đợt nắng nóng kéo dài. Nên sẽ gây bất lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của đàn vật nuôi, vì vậy, các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh cần chủ động thực hiện các biện pháp “giải nhiệt”, phòng, chống dịch bệnh cho vật nuôi để tránh thiệt hại.