Lai Châu với chiến dịch Điện Biên Phủ

Huy động sức người, sức của

Ngày 6/12/1953, Bộ Chính trị Trung ương Đảng quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ trong chiến cuộc Đông - Xuân 1953-1954. Đây là một chiến dịch lớn có tầm chiến lược, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị: “Chiến dịch này là một chiến dịch rất quan trọng không những về quân sự mà cả về chính trị, không những đối với trong nước mà đối với cả quốc tế. Vì vậy, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân phải tập trung đánh cho kỳ được”. Thực hiện quyết định của Bộ Chính trị, Ban Cán sự Đảng, quân và nhân dân các dân tộc Lai Châu bước vào làm tốt công tác chuẩn bị cho chiến dịch. Để tạo điều kiện thuận lợi cho cho chiến dịch Điện Biên Phủ và thực hiện chủ trương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sau một thời gian khẩn trương làm tốt công tác chuẩn bị, quân và dân Lai Châu đã phối hợp với bộ đội chủ lực tổ chức đánh địch giải phóng Lai Châu, ngày 7/12/1953 trước sự uy hiếp mạnh mẽ của quân ta, quân địch ở thị trấn Lai Châu rút về Hà Nội và Điện Biên Phủ, các đơn vị bộ đội đang hành quân được lệnh chuyển sang truy kích bao vây tiêu diệt địch, không cho chúng tập trung về Điện Biên Phủ và ngày 12/12/1953 thị trấn Lai Châu được giải phóng. Ngay sau khi thị trấn Lai Châu được giải phóng, dưới sự lãnh đạo của Ban Cán sự Đảng Lai Châu, nhân dân các dân tộc trong tỉnh tiếp tục tập trung chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ.

Để chuẩn bị lương thực, thực phẩm phục vụ cho chiến dịch, tháng 2/1954, tỉnh đã ra chỉ thị cho các huyện nhiệm vụ đẩy mạnh tiết kiệm, tăng gia sản xuất để chống đói, vận động nhân dân không nấu rượu bằng gạo mà bằng sắn, chuối, hoa quả khác, chăn nuôi không nên dùng lương thực; vận động cán bộ các cơ quan, bộ đội ăn độn để làm gương cho nhân dân. Việc huy động dân công phải tính toán cụ thể, tránh lãng phí nhân lực để tập trung vào tăng gia sản xuất. Ở tỉnh, huyện phân công các đồng chí ủy viên Ban Cán sự theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc tăng gia sản xuất. Ở xã thành lập ban tăng gia sản xuất gồm các trung kiên và thành phần tích cực trong các đoàn thể, đại biểu của Ủy ban kháng chiến hành chính xã. Các cán bộ được phân công đến từng bản, xã điều tra khả năng lương thực còn lại sau khi nộp thuế của dân để vận động bà con cho Nhà nước vay phục vụ chiến dịch. Những cố gắng trong tăng gia sản xuất của các huyện đã giải quyết được tình trạng thiếu ăn trong nhân dân và đóng góp cho chiến dịch. Với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng” khắp các địa phương trong tỉnh, từ vùng thấp đến vùng cao, từ vùng tự do đến vùng mới giải phóng, đồng bào các dân tộc đã nô nức tham gia tiếp lương, tải đạn phục vụ chiến dịch. Để có gạo phục vụ chiến dịch, đồng bào các dân tộc đã giã gạo vào cả ban đêm, việc mà trước đây kiêng cữ, kể cả nam giới cũng tham gia giã gạo (trước đây việc này chỉ có phụ nữ làm). Có nhiều gia đình còn mang cả ngựa của nhà đi chở vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm phục vụ từ 1 đến 2 tháng. Nhiều người đã hết thời gian theo phục vụ quy định nhưng vẫn tình nguyện ở lại, ngày đêm cùng bộ đội lăn lộn trên các tuyến đường. Đặc biệt trên tuyến đường sông Nậm Na chuyển tiếp lương thực, thực phẩm từ Phong Thổ về Lai Châu - Điện Biên Phủ. Nhân dân và du kích địa phương dọc hai bên bờ sông Nậm Na đã không quản ngại khó khăn, vất vả ngày đêm dốc hết tâm trí và lực lượng cùng bộ đội và các đoàn vận tải vượt thác đảm bảo an toàn cho hàng nghìn chuyến bè, mảng vận chuyển lương thực, thực phẩm để cung cấp cho mặt trận.

Mặc dù đời sống nhân dân vùng địch tạm chiến vô cùng gian khổ nhưng trước khi bị địch dồn đến các nơi tập trung, đồng bào đã đuổi gia súc, gia cầm vào rừng và báo cho bộ đội cứ bắt lấy để nuôi quân không để cho địch cướp. Đồng bào phía Tây Điện Biên khi cán bộ đến mua thóc cho Chính phủ đã đồng ý cho họ muốn lấy bao nhiêu thì lấy để cho bộ đội ăn no đánh giặc, có ngày bộ đội đã huy động được hàng trăm tấn gạo. Đồng bào Mông vùng cao Điện Biên đã đi bộ cả ngày để mang lợn về bán cho bộ đội, tăng thêm thực phẩm để nuôi quân. Vùng ngoài (tức vùng giải phóng), những khu vực nằm kề với mặt trận có vị trí cực kỳ quan trọng bởi hệ thống giao thông huyết mạch để lực lượng hậu cần vận chuyển vũ khí, lương thực vào tuyến lửa, cán bộ của các địa phương này được phân công bám sát cơ sở, bám sát địa bàn tuyên truyền, vận động nhân dân đón tiếp, giúp đỡ các đoàn dân công qua lại và gánh tiếp lương thực, thực phẩm đến các địa điểm quy định, đồng thời tích cực tăng gia lao động sản xuất lương thực, thực phẩm chống đói và tiết kiệm để cung cấp cho mặt trận.

Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, nhân dân các dân tộc Lai Châu đã đóng góp được 2.666 tấn gạo (vượt 64 tấn), 226 tấn thịt (vượt 43 tấn), 210 tấn rau xanh, huy động được 16.972 dân công tính ra ngày công bằng 568.139 ngày, 348 ngựa thồ, 62 thuyền, hàng trăm mảng, góp 25.070 cây gỗ các loại để chống lầy, làm đường cho xe pháo và bộ đội vượt qua. Đúng 17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, Tướng De Castries và toàn bộ Bộ tham mưu tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bị bắt sống. Lá cờ “Quyết chiến quyết thắng” tung bay trên nóc hầm chỉ huy của địch. Tập đoàn cứ điểm “một pháo đài bất khả xâm phạm” của chủ nghĩa thực dân bị tiêu diệt hoàn toàn, góp phần quyết định vào việc kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược. Trong niềm vui chiến thắng đó, Đảng bộ, Nhân dân các dân tộc Lai Châu phấn khởi, tự hào đã có nhiều đóng góp quan trọng. Tổng kết chiến dịch Điện Biên Phủ, toàn tỉnh đã có 700 cá nhân, 9 xã điển hình, 38 bản gương mẫu được Trung ương và Khu ủy Tây Bắc tặng bằng khen về công tác phục vụ chiến dịch.

Phát huy truyền thống lịch sử, xây dựng Lai Châu ngày càng phát triển

Kể từ khi chiến dịch Điện Biên Phủ thắng lợi, Lai Châu được hoàn toàn giải phóng, trải qua 70 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên Lai Châu luôn thể hiện tinh thần đoàn kết, thống nhất về tư tưởng và hành động, gần dân, sát cơ sở tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân, đồng thời luôn gương mẫu, suốt đời phấn đấu hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, nên có sức lôi cuốn, động viên đông đảo nhân dân tham gia các phong trào cách mạng sâu rộng. Nhân dân các dân tộc Lai Châu tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang của chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, cần cù trong lao động sản xuất, dũng cảm trong chiến đấu, vượt qua vô vàn khó khăn, thử thách, tập trung xây dựng Lai Châu chính trị ổn định, kinh tế - xã hội phát triển, quốc phòng - an ninh vững mạnh, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới quốc gia. Từ một tỉnh nghèo, Lai Châu đã trở thành một tỉnh ổn định về chính trị, giữ vững biên cương của Tổ quốc; kinh tế, văn hóa, xã hội có bước phát triển vượt bậc, đời sống của đồng bào ngày càng được cải thiện, đói nghèo giảm, đáp ứng lòng mong ước bao đời nay của đồng bào.

Năm 2004, tỉnh Lai Châu được chia tách thành 2 tỉnh Lai Châu, Điện Biên. Bước đầu mọi khó khăn thuộc về tỉnh Lai Châu, tỷ lệ đói nghèo cao, cơ sở vật chất gần như không có gì. Nhưng với tinh thần không cam chịu đói nghèo, Lai Châu đã phát huy những tiềm năng thế mạnh của mình. Đó là diện tích tự nhiên rộng lớn, có đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Trung Quốc; có cửa khẩu quốc gia Ma Lù Thàng; có tiềm năng về rừng và đất rừng; có nhiều loại khoáng sản quý; quần thể di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và nhiều làn điệu dân ca của các dân tộc phong phú, độc đáo và có sức hấp dẫn thu hút lòng nguời.

Năm 2023, với sự quan tâm chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các ban, bộ, ngành trung ương với nhiều chủ trương, chính sách dành cho các tỉnh miền núi, biên giới; từ những chủ trương, quyết sách đúng đắn của Đảng bộ tỉnh và đặc biệt là ý chí quyết tâm, tinh thần đoàn kết, thống nhất; Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc Lai Châu đã tận dụng thời cơ, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu quan trọng, toàn diện về mọi mặt. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện toàn diện nhiệm vụ, đạt kết quả quan trọng trên các lĩnh vực: hoàn thành đạt và vượt 37/43 chỉ tiêu chủ yếu; kinh tế tiếp tục phục hồi và phát triển; thu ngân sách Nhà nước đạt trên 2.000 tỷ đồng. Văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực; tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa lớn, tiêu biểu như: Giải vô địch quốc gia cự ly dài Báo Tiền Phong, Ngày hội Văn hóa các dân tộc có số dân dưới 10.000 người... góp phần quảng bá hình ảnh về đất và người cũng như tiềm năng, thế mạnh của tỉnh. Nhiều khu, điểm du lịch đã được hình thành, nhất là du lịch cộng đồng, du lịch mạo hiểm thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, trải nghiệm, từng bước phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh. Các chính sách an sinh xã hội, chương trình mục tiêu quốc gia được triển khai thực hiện quyết liệt, hiệu quả, góp phần cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Tình hình chính trị, trật tự an toàn xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được đảm bảo vững chắc. Quan hệ đối ngoại tiếp tục duy trì và mở rộng, phát huy hiệu quả thiết thực trong phát triển kinh tế - xã hội. Những kết quả này đã góp phần vào sự phát triển toàn diện của tỉnh Lai Châu, tạo nền tảng và động lực mạnh mẽ để tỉnh ta tiếp tục vươn lên giành những thành tựu to lớn hơn nữa trong chặng đường phát triển mới.

Với tinh thần đoàn kết, thống nhất, tin tưởng các cấp ủy, chính quyền, nhân dân các dân tộc trong tỉnh sẽ tiếp tục nỗ lực nhiều hơn nữa, quyết tâm cao hơn nữa, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tận dụng thời cơ, thuận lợi, năng động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ và thi đua lao động sản xuất, phấn đấu hoàn thành cao nhất các chỉ tiêu, nhiệm vụ Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.

Cập nhật ngày 6/5/2024