Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu giải pháp ngăn chặn đầu cơ, thổi giá đất

1 triệu căn nhà ở xã hội vẫn là một phần nhỏ bé

Chiều 28/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023". 

Phát biểu tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đồng tình với các ý kiến đã nêu về những tồn tại trong quản lý thị trường bất động sản, nhà ở xã hội (NƠXH), có tình trạng mất cân đối cung cầu. Số lượng NƠXH còn thấp, có nơi đã xây dựng nhưng chưa đưa vào sử dụng, nhiều nhà ở tái định cư đang để lãng phí, nhà ở thương mại đang được tập trung đầu tư nhiều hơn.

Phó Thủ tướng nêu rõ, theo Hiến pháp, không chỉ có đối tượng chính sách, mà toàn bộ người dân có quyền sử dụng nhà ở; công chức, viên chức, người lao động, lực lượng vũ trang… đều cần được thụ hưởng chính sách, nên 1 triệu căn NƠXH vẫn là một phần nhỏ bé.

Việc hoàn thiện các khâu điều tra, đánh giá nhu cầu đối với NƠXH, mở rộng các đối tượng thụ hưởng để mọi người dân đều tiếp cận được NƠXH là việc cần thiết. Cùng với đó, cần triển khai cụ thể ở từng địa phương công tác liên quan đến chiến lược, quy hoạch nhà ở, trong đó có NƠXH, nhà ở đô thị, nhà ở thương mại.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ sẽ mở rộng, tạo quỹ đất xây dựng NƠXH, rà soát toàn bộ quỹ nhà tái định cư để chuyển sang NƠXH. Đẩy mạnh cải cách, rút gọn, tinh giản quy trình thủ tục hành chính, mở rộng các đối tượng thụ hưởng, tăng khả năng tiếp cận NƠXH.

Đồng thời, sử dụng phối hợp nhiều biện pháp để giữ giá NƠXH ở mức hợp lý để đảm bảo nâng cao hiệu quả phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tới.

Giá đất trong bảng giá chưa được điều chỉnh kịp thời

Giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Đỗ Đức Duy cho biết, Chính phủ, các bộ ngành đã tập trung mọi nguồn lực để xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai 2024 kịp thời ban hành và có hiệu lực đồng thời.

Tuy nhiên, còn nhiều địa phương chưa ban hành đầy đủ các văn bản thuộc thẩm quyền đã ảnh hưởng nhất định đến hiệu quả của việc triển khai thi hành Luật, ảnh hưởng đến quyền và nghĩa vụ của người dân, doanh nghiệp là người sử dụng đất.

Về công tác đấu giá quyền sử dụng đất, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết thời gian qua, tại một số địa phương tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất có tình trạng chênh lệch rất lớn giữa giá khởi điểm và giá trúng đấu giá, có biểu hiện đầu cơ, thổi giá, tạo mặt bằng giá cao như các đại biểu nêu; việc này làm ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ TN&MT đã kiểm tra, rà soát và nhận thấy có một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Trong đó việc lập, công khai quy hoạch các khu vực phát triển đô thị, nhà ở chưa được thực hiện bài bản, công khai, minh bạch, tạo cơ hội để các đối tượng lợi dụng đầu cơ đất đai.

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, một số đối tượng tham gia đấu giá đất không thực sự có nhu cầu về đất ở, nhà ở mà chủ yếu vì mục đích đầu cơ, thao túng giá thông qua việc đẩy giá cao, thổi giá và bán lại ngay đất vừa trúng đấu giá để thu lợi hoặc tạo mặt bằng giá ảo đối với khu vực xung quanh. Trong đó, sau khi đấu giá một số người trúng đấu giá chưa nộp tiền sử dụng đất đúng thời hạn theo quy chế đấu giá, có dấu hiệu bỏ cọc.

Bộ trưởng TN&MT cũng chỉ rõ, một số địa phương thiếu sự chủ động trong việc tạo quỹ đất để đấu giá dẫn đến nhu cầu đất ở, nhà ở của người dân không được đáp ứng đầy đủ trong thời gian dài.

Bên cạnh đó, có trường hợp địa phương sử dụng giá đất trong bảng giá đất hiện hành chưa được điều chỉnh kịp thời, thấp hơn nhiều so với mặt bằng giá đất thực tế để làm giá khởi điểm, dẫn đến giá trúng đấu giá và giá khởi điểm có sự chênh lệch lớn cũng thu hút nhiều đối tượng tham gia đấu giá để kiếm lời.

Để khắc phục bất cập đối với việc đấu giá quyền sử dụng đất, ngoài việc phải triển khai thực hiện nghiêm các quy định của Luật Đấu giá tài sản Nhà nước, Luật Đất đai, Luật Giá và pháp luật có liên quan, Bộ trưởng Bộ TN&MT đề nghị các địa phương khi tổ chức đấu giá đất cần công khai quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị.

Đồng thời, điều chỉnh hợp lý giá đất trong bảng giá đất làm cơ sở tính giá khởi điểm. Trong quy chế đấu giá, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho rằng có thể quy định rút ngắn thời gian nộp tiền thanh toán trúng đấu giá và bổ sung quy định việc công khai các trường hợp trúng giá cao nhưng bỏ cọc nhằm hạn chế các đối tượng lợi dụng đấu giá đất để trục lợi, thổi giá, gây nhiễu loạn thị trường bất động sản.

Bên cạnh đó, cần có các biện pháp bảo đảm nguồn cung bất động sản nhà ở, đất ở có giá cả hợp lý, phù hợp với khả năng tiếp cận và khả năng chi trả của đại đa số người dân có nhu cầu thực, khắc phục tình trạng mất cân đối cung - cầu trên thị trường bất động sản, bao gồm cả các sản phẩm đấu giá quyền sử dụng đất.

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng lưu ý việc cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, đề nghị xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong việc đấu giá sử dụng đất đai theo quy định. Đồng thời cho biết, Bộ TN&MT sẽ tiếp thu ý kiến đại biểu đề xuất một số giải pháp để quản lý, chấn chỉnh công tác đấu giá đất và phối hợp với các bộ ngành đề xuất các cấp có thẩm quyền...

Nhiều địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu phát triển NƠXH

Báo cáo một số nội dung liên quan đến công tác phát triển NƠXH, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thừa nhận, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phát triển NƠXH trong thời gian qua còn nhiều tồn tại, bất cập, chưa đáp ứng nhu cầu, kỳ vọng của công nhân, người lao động và người thu nhập thấp.

Trong đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH giai đoạn 2021-2030, kết quả thực hiện chưa đáp ứng nhu cầu của công nhân, người lao động và người thu nhập thấp; nhiều địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu phát triển NƠXH.

Thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát và các đại biểu Quốc hội, Bộ Xây dựng cùng với các bộ, ngành, địa phương sẽ tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển NƠXH. Xác định phát triển NƠXH là quyết tâm chính trị, nhiệm vụ quan trọng của cả hệ thống chính trị, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên trong phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương.

Đưa chỉ tiêu phát triển NƠXH vào hệ thống chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, hàng năm của từng địa phương. Phát triển đa dạng các loại hình NƠXH để có thể mua, thuê, thuê mua nhà lưu trú, tăng tỷ lệ NƠXH cho thuê.

Ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn, các quy định pháp luật vừa được thông qua liên quan đến phát triển NƠXH; đồng thời tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật có liên quan đến phát triển NƠXH; thúc đẩy triển khai các dự án NƠXH tại các địa phương./. 

Cập nhật ngày 28/10/2024