Cần đồng lòng hành động quyết liệt ứng phó biến đổi khí hậu trước khi quá muộn

Nồng độ CH₄ và N₂O - hai loại khí nhà kính chính khác - cũng đạt mức cao kỷ lục trong năm ngoái. WMO cảnh báo lượng nhiệt bị giữ lại bởi CO₂ và các khí nhà kính khác đang đẩy nhanh tình trạng biến đổi khí hậu, góp phần gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan hơn.

Xu hướng này đang đặt Trái đất trên quỹ đạo tăng nhiệt lâu dài, đe dọa nghiêm trọng các mục tiêu của Thỏa thuận Paris về hạn chế tăng nhiệt độ toàn cầu. WMO nhấn mạnh việc cắt giảm phát thải là cấp thiết, không chỉ vì khí hậu, mà còn vì an ninh kinh tế và phúc lợi cộng đồng.

Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) mới đây cảnh báo, xấp xỉ 80% số người nghèo nhất thế giới, tương đương khoảng 900 triệu người, đang đối mặt trực tiếp với các mối nguy hiểm liên quan khí hậu do hiện tượng nóng lên toàn cầu. Cơ quan này nhấn mạnh mối liên hệ giữa nghèo đói và bốn rủi ro về môi trường bao gồm nắng nóng cực đoan, hạn hán, lũ lụt và ô nhiễm không khí.

Các gia đình nghèo đặc biệt dễ bị ảnh hưởng, vì họ thường là nhóm đối tượng phụ thuộc các ngành nghề dễ bị tác động như nông nghiệp và lao động phi chính thức. Khi các nguy cơ chồng chéo hoặc xảy ra liên tục, hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn và cộng hưởng nhiều hơn, khiến tình trạng nghèo đói càng thêm trầm trọng.

Nhóm 35 bộ trưởng đưa ra báo cáo đề xuất thay đổi các lĩnh vực, như xếp hạng tín dụng, lãi suất bảo hiểm và các ưu tiên cho vay của các ngân hàng phát triển, hướng dẫn tăng nguồn ngân sách ứng phó biến đổi khí hậu.

Các bộ trưởng nhấn mạnh, trì hoãn hành động ứng phó biến đổi khí hậu làm gia tăng cả rủi ro phải đối mặt lẫn nhu cầu đầu tư, đồng thời kêu gọi lồng ghép vấn đề khí hậu vào chính sách kinh tế vĩ mô. Báo cáo cũng đề xuất các thị trường carbon nên hoạt động thông qua một liên minh để đồng bộ hóa các tiêu chuẩn nhằm đạt được giá carbon toàn cầu.

Theo thỏa thuận đạt được năm 2024 tại COP29 ở Baku (Azerbaijan), các nước giàu cam kết đóng góp mỗi năm 300 tỷ USD cho tài chính khí hậu kể từ năm 2035. Tuy nhiên, các nước đang phát triển cho rằng con số này là quá thấp, khi nghiên cứu của Liên hợp quốc cho thấy chỉ riêng các quốc gia đang phát triển đã cần ít nhất 4 lần con số đó.

Báo cáo của nhóm bộ trưởng sẽ là một phần của “Lộ trình Baku đến Belem”, bao gồm các chương về môi trường, quyền của người bản địa và những nỗ lực chung nhằm giảm lượng khí thải carbon gây hiệu ứng nhà kính. Báo cáo được công bố trong bối cảnh Mỹ rút khỏi cam kết về chống biến đổi khí hậu và Liên minh châu Âu (EU) đang phải xoay xở với nhiều mối lo, trong đó có an ninh năng lượng.

Trong khi đó, cùng thời điểm, nhiều cuộc đàm phán của đại diện hơn 70 quốc gia đang diễn ra để hoàn thiện chương trình nghị sự cho Hội nghị COP30 vào tháng 11 tới tại Brazil.

Chủ tịch COP30 Andre Correa do Lago nhấn mạnh, đại diện các nước đã đạt tiến triển hướng tới đồng thuận, song còn rất nhiều việc phải làm.

Biến đổi khí hậu gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan là nỗi lo không của riêng ai, không chỉ các vùng nghèo nhất thế giới như nam sa mạc Sahara của châu Phi hay khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất như Nam Á, mà cả các quốc gia phát triển ở châu Âu và Bắc Mỹ, những nơi cũng phải hứng chịu các đợt cháy rừng gây thiệt hại chưa từng có. Thế nên, tất cả các quốc gia cần đồng lòng, hành động quyết liệt ứng phó biến đổi khí hậu, trước khi quá muộn.

Cập nhật 20/10/2025