Khẳng định bước tiến mới nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng

Nhờ có giải pháp chuyển đổi cơ cấu cây trồng, huyện Sìn Hồ nhiều cánh đồng mùa vàng bội thu

Sương muối, sương mù dày đặc, nhiệt độ trung bình thấp; nguồn nước tưới khan hiếm; đất canh tác hạn hẹp... là những cản trở lớn trong phát triển nông nghiệp nói chung, trồng cây lương thực của huyện nói riêng. Làm cách nào, bằng phương thức gì để có thể biến tiềm năng thành thế mạnh, tận dụng quỹ đất để trồng trọt luôn đặt ra cho huyện Sìn Hồ những thách thức. Trăn trở tìm tòi, học tập kinh nghiệm, chọn lựa giống cây trồng phù hợp... đã được UBND huyện tập trung chỉ đạo các cơ quan chuyên môn huyện tích cực tham mưu, thực hiện.

Một giải pháp được huyện thực hiện thành công đó là kết hợp thâm canh tăng vụ bằng việc tăng cường các giống lúa lai vào sản xuất. Muốn vậy, việc đầu tiên, huyện tập trung đầu tư, kiên cố hóa hệ thống kênh mương tích nước tưới cho các cánh đồng. Tiếp đến, hàng loạt các chương trình hỗ trợ giống, phân bón, các chương trình khuyến nông, chuyển giao khoa học kỹ thuật được trao đến tận hộ nông dân nhằm tạo đà cho lĩnh vực trồng trọt phát triển. Phương châm đặt ra của huyện là tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tăng diện tích giống lúa lai, giảm diện tích giống địa phương. Cụ thể như đưa các giống lúa có năng suất, chất lượng cao: Xuyên hương 178, Nghi hương 2308 thay thế giống Nhị ưu 838 và dần chiếm tỷ lệ 50% cơ cấu giống lúa lai trên các cánh đồng. Đưa vào gieo trồng các giống lúa thuần chất lượng cao: Hương Thơm số 1, Khang dân 18, Bắc thơm (chiếm 40% cơ cấu giống).

Nhằm tạo điều kiện phát triển đồng đều giữa các xã, thị trấn, năm 2012, huyện phê duyệt, thực hiện Đề án “Xây dựng, củng cố, bảo đảm an ninh nông thôn, chăm lo phát triển kinh tế - xã hội xã Pu Sam Cáp giai đoạn 2012 - 2015”. UBND huyện đã giao cho Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện đã tập trung phối hợp với cấp ủy, chính quyền xã tổ chức họp bản để rà soát, xác định nhu cầu hỗ trợ sản xuất của Nhân dân; tuyên truyền các chính sách hỗ trợ sản xuất; hướng dẫn Nhân dân lựa chọn những cây trồng, vật nuôi phù hợp với địa phương các biện pháp canh tác. Bà con nông dân được hỗ trợ giống lúa Nhị ưu 838 và Xuyên Hương để tiến hành gieo trồng trên diện tích 108ha (chiếm 65% tổng diện tích lúa toàn xã). Ngoài ra huyện kết hợp với nhiều nguồn vốn khác hỗ trợ phân bón, máy tuốt lúa, máy sát thóc cho bà con nông dân.

Từ một xã người dân còn non yếu về mọi mặt, khó khăn chồng chất khó khăn, song với định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thay đổi thói quen canh tác cho nông dân, ngay ở vụ đầu tiên thực hiện mô hình, năng suất lúa tại Pu Sam Cáp trên diện tích được hỗ trợ đầu tư của huyện đạt 69 tạ/ha. Từ đó không chỉ khẳng định các giống lúa lai phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng địa phương mà còn thể hiện khả năng canh tác của người dân nơi đây là hoàn toàn có thể. Bởi lẽ đó, huyện tiếp tục hỗ trợ bà con thực hiện các mô hình trồng cây lúa mì, khoai tây, ngô vụ đông trên ruộng 1 vụ.

Hiệu quả thực hiện hỗ trợ nông dân thông qua Đề án tại xã Pu Sam Cáp đã khẳng định được rằng: Pu Sam Cáp tăng nhanh về tổng sản lượng lương thực nhờ quá trình chuyển đổi cơ cấu giống lúa lai năng suất cao thay thế giống lúa lai khác ngày càng giảm về năng suất và chất lượng. Mặt tích cực hơn là sau khi thực hiện thành công các mô hình thí điểm, Nhân dân chủ động mở rộng diện tích, đầu tư phân bón..., điều đó cho thấy nhận thức của người dân về thâm canh tăng vụ, tăng gia sản xuất được chuyển biến rõ nét hơn. Lương thực ổn định, số hộ đói giảm, bà con tập trung phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Ở huyện Sìn Hồ, ngoài lúa là cây trồng chủ lực thì ngô cũng trở thành cây lương thực mũi nhọn kể từ khi nước lòng hồ thủy điện Sơn La dâng lên. Chọn lựa cây trồng phù hợp là điểm mạnh của huyện Sìn Hồ. Bởi vậy, ngay sau khi diện tích bán ngập hình thành, hàng loạt các mô hình, dự án hỗ trợ nông dân sản xuất ngô vùng bán ngập được huyện quan tâm thực hiện. Nếu năm 2012, huyện thực hiện thí điểm mô hình ngô bán ngập với diện tích 410ha thì đến năm 2015, diện tích được mở rộng lên tới 660ha. Cũng như lúa, huyện đưa các giống ngô lai vào gieo trồng như: giống ngắn ngày CP333, NK66, ngô nếp XM6. Tính đến nay, tổng diện tích ngô gieo trồng đạt 6.225ha, sản lượng 10.320 tấn (chiếm 29,9% diện tích, 17% sản lượng ngô toàn tỉnh). Có thể khẳng định, cây ngô tại vùng bán ngập lòng hồ đã giải quyết được vấn đề chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, từng bước thay đổi cách nghĩ, cách làm trong sản xuất nông nghiệp trên địa bàn. Đồng thời, các giống ngô lai trở thành sản phẩm hàng hóa đã tạo công ăn việc làm cho người lao động, tăng thu nhập, góp phần đắc lực vào công cuộc xóa đói giảm nghèo của huyện.

Bên cạnh các mô hình nông nghiệp, huyện Sìn Hồ còn tích cực vận động Nhân dân cải tạo vườn, đất để trồng các loại cây ăn quả có giá trị như: cam, chuối. Đặc biệt, đầu tháng 5/2014, huyện đã trồng thử nghiệm mô hình giống cam V2 với diện tích 5ha cho 18 hộ tham gia ở bản Nậm Lò, xã Nậm Tăm. Đến nay một số bản vẫn duy trì trồng cam ở diện tích lớn hơn bằng việc trồng xen lạc L14 với cam V2. Ngoài ra, diện tích chuối tiêu hồng cũng không ngừng được mở rộng, vừa thu hoạch quả, vừa sử dụng thân cây chuối phục vụ chăn nuôi.

Đối với cây công nghiệp thì cao su là cây trồng góp phần chuyển biến mạnh mẽ công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Được đưa vào địa bàn huyện từ năm 2008, đến hết năm 2014, tổng diện tích cây cao su đã trồng gần 8.000ha tại 2 khu vực vùng thấp (dọc sông Nậm Na). Hơn 7 năm cây cao su đã bén rễ, đang chờ ngày thu hoạch, tuy chưa khẳng định được nguồn thu từ mủ cao su song về giải quyết công ăn việc làm ổn định cho lao động địa phương hẳn đã có kết quả rõ nét.

Sìn Hồ hiện còn 29,9% tỷ lệ hộ nghèo. Không phải dễ dàng để đạt được con số đó. Giải pháp quan trọng, không thể thiếu đó chính là công tác chuyển đổi cơ cấu cây trồng cho người nông dân. Huyện Sìn Hồ đã và đang đạt nhiều kết quả trong thực hiện giải pháp trên.

Vinh Duy