Cần tăng cường quản lý trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật

Nông dân phường Tân Phong phun thuốc trừ sâu gây hại chè. (ảnh baolaichau.vn)

Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là con dao 2 lưỡi bởi ngoài việc có vai trò quan trọng trong việc giữ vững năng suất, thì việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật bao gồm thuốc trừ sâu, diệt cỏ, hóa chất kích thích tăng trưởng và thuốc bảo quản không theo đúng quy định sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người.

Thực tế ở nhiều tỉnh thành khác cho thấy, một số người làm sản xuất nông nghiệp vì sợ mất năng suất, vì lợi nhuận thu được đã lạm dụng thuốc BVTV hoặc sử dụng thuốc BVTV sai quy định. Vậy trên địa bàn tỉnh ta như thế nào, chúng tôi đã tìm đến Chi cục Bảo vệ Thực vật để tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Ông Đặng Xuân Hà, Chi cục Phó Chi cục Bảo vệ Thực vật tỉnh cho biết: Năm 2011 chúng tôi đã tổ chức một cuộc điều tra đánh giá tình hình sử dụng thuốc bảo vệ thực vật trên cây rau, chè. Qua kết quả điều tra 190 hộ tại các vùng trồng rau và chè cho thấy các hộ sản xuất chè đã sử dụng đến 32 loại thuốc BVTV, 18 hoạt chất phun cho chè, trong đó có 17 loại thuốc trừ sâu, 09 hoạt chất không được khuyến cáo sử dụng trên chè chiếm 58%; có 01 loại thuốc gồm 03 hoạt chất dùng trừ bệnh không khuyến cáo sử dụng cho cây chè. Các hộ sản xuất rau đã dùng đến 23 loại thuốc BVTV với 21 hoạt chất; trong đó có 11 loại thuốc trừ sâu với 8 loại hoạt chất không khuyến cáo sử dụng cho rau chiếm 64,7%; 1 loại thuốc trừ bệnh không khuyến cáo sử dụng cho rau chiếm 16,7%. Qua điều tra và quan sát thực tế cho thấy tình hình sử dụng thuốc BVTV của nông dân trên các vùng trồng chè, rau còn rất nhiều hạn chế, vẫn sử dụng rất tuỳ tiện các loại thuốc BVTV để phun cho rau, chè; còn nhiều hộ sử dụng thuốc BVTV không khuyến cáo sử dụng cho cây rau, chè.

Tuy nhiên, cũng theo ông Hà, từ sau cuộc điều tra năm 2011 với nguồn kinh phí từ chương trình mục tiêu quốc gia, Chi cục BVTV tỉnh chưa tổ chức được một cuộc điều tra, đánh giá tình hình sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh nên không thể có những đánh giá chính xác về tình hình sử dụng thuốc BVTV, cũng như đánh giá về lượng tồn dư thuốc BVTV trên cây trồng.

Hiện toàn tỉnh có 105 cá nhân đăng ký kinh doanh và làm hồ sơ để mở cửa hàng, đại lý bán thuốc BVTV, nhưng trên thực tế chỉ có khoảng 36 cơ sở lúc nào cũng có hàng bán, 32 cơ sở kinh doanh theo mùa vụ, 37 cơ sở tạm dừng hoạt động... gây khó khăn cho công tác quản lý. Hàng năm Chi cục BVTV tỉnh cũng tổ chức trung bình 9 cuộc thanh tra thường xuyên và đột suất trên nhiều lĩnh vực là quản lý thuốc, kinh doanh thuốc, sử dụng thuốc… Nhưng trong công tác thanh tra, giám sát và xử phạt đối với người trực tiếp sử dụng mới dừng lại ở biện pháp tuyên truyền giáo dục. Mỗi năm Chi cục BVTV tỉnh cũng đã tổ chức lớp tập huấn bổ sung cho những người trực tiếp bán thuốc, tuy nhiên công tác tuyên truyền tới người trực tiếp sử dụng thuốc BVTV còn rất ít, riêng năm 2014, 2015 Chi cục BVTV tỉnh cũng không có kinh phí để mở lớp tập huấn cho đối tượng này, việc tuyên truyền chủ yếu được cán bộ Chi cục thực hiện bằng cách tuyên truyền trực tiếp tới người dân.

Qua tìm hiểu tại cơ sở chúng tôi được biết đa số hộ nông dân mua thuốc dựa trên khuyến cáo của các cơ sở kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật; tuy nhiên, trình độ trong lĩnh vực này của người bán thuốc, những người tư vấn trực tiếp cho người nông dân lại khá thấp, đại đa số đại lý mới chỉ qua các lớp tập huấn ngắn ngày.

Thực tế trên địa bàn tỉnh cho thấy một số năm gần đây chưa xảy ra vụ ngộ độc do sử dụng rau hay chè còn lượng tồn dư lớn thuốc BVTV, tuy nhiên việc cần có một cuộc điều tra, đánh giá tình hình sử dụng thuốc BVTV trên địa bàn tỉnh để có những giải pháp trong quản lý, kinh doanh và sử dụng thuốc BVTV bền vững, an toàn và hiệu quả là rất cần thiết. Không chỉ vậy, tỉnh ta cần tăng cường công tác quản lý; phối hợp, kết hợp với các cơ quan có liên quan chỉ đạo công tác tuyên truyền, vận động nông dân thực hiện tốt công tác an toàn nông sản thực phẩm; xây dựng chương trình tập huấn, hướng dẫn nông dân thực hiện quy trình kỹ thuật sản xuất trên cây trồng; tăng cường công tác thanh, kiểm tra giám sát trong sản xuất trên đồng ruộng nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời các trường hợp vi phạm, xử lý nghiêm minh đúng pháp luật các trường hợp cố tình vi phạm... Có như vậy mới nâng cao được chất lượng công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe của người dân trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.

Ninh Thúy