Bài 1: Những tấm gương bình dị mà cao quý

Vượt quãng đường khá xa chúng tôi về bản Huổi Bắc, xã Pha Mu (huyện Than Uyên) tìm gặp đảng viên trẻ Vừ A Khư (sinh năm 1993) là một trong những gương mặt tiêu biểu trong tuyên truyền, vận động người dân xóa một số tập tục lạc hậu. Tuy tuổi còn trẻ nhưng anh được bà con tin tưởng gánh vác trọng trách làm Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng bản.

Trong ngôi nhà sàn kiên cố, trưởng bản Khư hào hứng kể lại quãng thời gian mà bà con trong bản chung sức thực hiện bản cam kết đặc biệt “5 việc nên làm, 5 việc không nên làm”. Ngày trước, đồng bào dân tộc Mông có tục bắt vợ, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, sản xuất canh tác, sinh hoạt, văn hóa theo tập quán lạc hậu. Từ đó, cái đói, cái nghèo bủa vây lấy người dân. Không chỉ dừng lại ở đó, lợi dụng nhận thức hạn chế, nhiều đối tượng xấu đã vào tuyên truyền, lôi kéo, xúi giục bà con bỏ bàn thờ tổ tiên. Từ khi có chủ trương của huyện Than Uyên về cam kết thực hiện “Nếp sống văn hóa mới trong vùng đồng bào dân tộc Mông” được triển khai thực hiện từ năm 2018, với nội dung “5 việc phải làm, 5 việc không nên làm” tôi đã cùng với cấp ủy chính quyền xã bắt tay vào tuyên truyền, vận động bà con làm theo. 

Theo chia sẻ của các già làng nơi đây, từ bao đời nay các dòng họ ở bản Huổi Bắc vẫn còn tập tục làm ma kéo dài trong nhiều ngày rất tốn kém, mệt mỏi. Vì vậy, khi dòng họ có người mất, với vai trò là Bí thư chi bộ anh Khư đã gặp các già làng, trưởng họ để thuyết phục các gia đình thực hiện đám tang theo nếp sống văn hóa mới: thực hiện việc tang chỉ trong 1 ngày; người chết phải cho vào quan tài và được chôn cất cẩn thận; tổ chức đám ma tiết kiệm, hạn chế giết mổ gia súc… Ngay khi đám tang được tổ chức xong, người dân nhận thấy việc tổ chức theo hình thức mới vừa đảm bảo sự tôn nghiêm với người mất, không còn cảnh phải “trả nợ” sau khi tổ chức đám nên các hộ đã làm theo. Khi ốm đau đưa đến cơ sở y tế để khám chữa bệnh, không nghe kẻ xấu tuyên truyền bỏ bàn thờ tổ tiên theo đạo trái pháp luật. Nếu hộ nào vi phạm bản cam kết cuối năm không được bình xét tiêu chí gia đình văn hóa. 

Chúng tôi sang thăm gia đình anh Vừ A Sử (là một trong hàng chục hộ lập lại bàn thờ để thờ cúng tổ tiên). Anh Sử tâm sự: “Ngày xưa nhà bố tôi cũng có bàn thờ tổ tiên, nhưng sau khi tin theo tà đào đội lốt tôn giáo thì bỏ bàn thờ tổ tiên đi không thờ cúng nữa. Nhưng bây giờ được anh Khư và cấp ủy, chính quyền xã tuyên truyền, thực hiện nếp sống văn hóa mới bố tôi đã hiểu ra và quay trở lại lập lại bàn thờ tổ tiên, không nghe theo lời kẻ xấu xúi dục, tập trung làm ăn phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Noi gương bố, hiện nay, bản thân tôi tách hộ ra ở riêng cũng lập bàn thờ để thờ cúng tổ tiên”.

Đảng viên Khư cũng là người tiên phong phát triển dịch vụ homestay, hiện bản Huổi Bắc có 6 hộ làm dịch vụ homestay, khôi phục các nghề truyền thống: dệt thổ cẩm, làm khèn Mông, vẽ hoa văn bằng sáp ong... để thu hút khách du lịch đến tham quan khám phá. Sau 5 năm thực hiện “Nếp sống văn hóa mới trong vùng đồng bào dân tộc Mông” bản Huổi Bắc có 42/54 hộ ký cam kết với nội dung “5 việc phải làm, 5 việc không nên làm”. Số hộ lập lại bàn thờ 21/45 hộ. Không có hộ theo tôn giáo trái pháp luật, các hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan từng bước được xóa bỏ; việc cưới, việc tang được tổ chức gọn nhẹ, không tốn kém; không thách cưới; trẻ em trong độ tuổi được đến trường.

“Dám nghĩ; dám nói; dám làm; dám chịu trách nhiệm; dám đương đầu với khó khăn, thử thách; dám hành động vì lợi ích chung” là những lời khen ngợi của bà con dành cho đồng chí Vàng Văn Ngọc - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã Bình Lư (huyện Tam Đường). Được tham dự một buổi tuyên truyền, vận động bà con thực hiện các tiêu chí nông thôn mới nâng cao cùng với đồng chí Ngọc chúng tôi cảm nhận tình cảm mà người dân dành cho ông.

Với suy nghĩ đó, từ năm 2004 đến nay dù đảm nhiệm các chức vụ khác nhau: cán bộ Lao động, Thương binh và Xã hội xã Bình Lư; Bí thư Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xã Bình Lư; Phó Chủ tịch UBND xã Bình Lư rồi Phó Bí thư Thường trực Đảng uỷ xã... ở vị trí công tác nào bản thân đồng chí Ngọc luôn phát huy vai trò nêu gương quyết đoán trong lãnh đạo, chỉ đạo, năng động, nhiệt tình, trách nhiệm với công việc, cống hiến hết mình vì sự phát triển của địa phương. Được biết, năm 2011 xã Bình Lư được tỉnh chọn làm điểm xây dựng nông thôn mới. Khi bắt đầu thực hiện, xã mới đạt 8 tiêu chí, kết cấu hạ tầng chưa phát triển, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn; tỷ lệ hộ nghèo cao, thu nhập bình quân đầu người thấp. Trong khi đó, bà con vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỉ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước nên việc vận động bà con hiến đất làm đường xây dựng nông thôn mới rất khó khăn, nhiều người dân có tư tưởng “lấy đất của dân thì nhà nước phải đền bù”.

Trên cương vị Phó Chủ tịch UBND đồng chí Ngọc cùng các trưởng bản, bí thư kiên trì tuyên truyền, phân tích cho bà con hiểu lợi ích xây dựng nông thôn mới, trong quá trình thực hiện những khó khăn, vướng mắc đồng chí luôn lắng nghe, giải quyết thấu tình đạt lý. Để nêu gương, anh đóng góp tiền, vận động gia đình, họ hàng hiến hàng trăm mét vuông đất để làm đường, tự nguyện di dời chuồng trại, tích cực tham gia vệ sinh môi trường làng bản. Với cách làm này đã thay đổi nhận thức của bà con từ ỉ lại, trông chờ vào đảng, nhà nước sang chung tay đồng lòng, góp công, sức cùng cấp ủy chính quyền xã xây dựng nông thôn mới.

Trong 4 năm, xã đã vận động nhân dân hiến được gần 20.000 m2 đất để làm đường và các công trình phúc lợi; đóng góp tiền, vật liệu và hàng nghìn ngày công lao động quy ra tiền trị giá trên 19 tỷ đồng để làm 39,7km đường giao thông, xây dựng 6 nhà văn hóa bản... Tham gia giữ gìn an ninh, trật tự, xóa các tụ điểm phức tạp về ma túy; di dời gần 200 chuồng trại gia súc ra khỏi gầm sàn. Nhờ đó, xã đạt 19/19 tiêu chí và được tỉnh công bố xã đạt chuẩn nông thôn mới vào tháng 12/2014. Duy trì thành quả đạt được, đến nay anh cùng cấp ủy chính quyền tiếp tục vận động cán bộ, đảng viên, nhân dân chung tay xây dựng nông thôn mới nâng cao. Điển hình xây dựng "Tuyến đường kiểu mẫu", toàn xã đã trồng được 5km đường hoa 2 bên đường (hoa ban, hoa muồng, cau vua, cỏ lạc) dẫn vào các bản; tập trung phát triển các mô hình kinh tế như: sản xuất miến dong, vùng rau củ quả an toàn, sản xuất lúa hàng hóa để nâng cao thu nhập, năm 2023 thu nhập bình quân của xã đạt 42 triệu đồng/người/năm.

Thấm nhuần lời dặn của Bác trong thư gửi đồng bào và cán bộ Lai Châu “Ra sức tăng gia sản xuất để mọi người được ấm no”, đồng chí Vàng Văn Ngọc còn năng động tìm các hướng phát triển kinh tế mới. Năm 2020, đồng chí mạnh dạn cùng gia đình trồng thử nghiệm 1,4ha các giống cây mới (bí xanh, khoai tây, cải thảo,....). Với quyết tâm cao, không lùi bước trước khó khăn, đồng chí thường xuyên học hỏi, áp dụng kỹ thuật vào sản xuất và thành công với mô hình bí xanh trồng 2 vụ/năm, với 1.000m2, sau khi trừ chi phí thu trên 40 triệu đồng. Năm 2023, đồng chí Ngọc đứng ra thành lập Tổ hợp tác sản xuất, chế biến rau, củ, quả an toàn Nà Phát với 10 thành viên tham gia tại 3 bản với diện tích ban đầu là 2,81ha. Đến nay, Tổ hợp tác có 13 thành viên, mở rộng diện tích trồng bí xanh 3,64ha. Tổng thu nhập năm 2023 của gia đình đạt trên 280 triệu đồng và tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương với thu nhập từ 250 đến 300 ngàn đồng/ngày công. Với những thành tích xuất sắc trong công tác chuyên môn và phát triển kinh tế, đồng chí được tỉnh, huyện tặng nhiều bằng khen, giấy khen; xứng đáng là đảng viên tiêu biểu trong học tập và làm theo Bác để mọi người noi theo.

Nằm bên dãnh núi Pusilung hùng vỹ, nhiều đảng viên trẻ người La Hủ ở huyện Mường Tè như anh Pờ Lò Hừ (bản Pha Bu, xã Pa Ủ) đã tiên phong từ bỏ các hủ tục lạc hậu, vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no và giúp đỡ đồng bào tìm hướng phát triển kinh tế làm giàu trên mảnh đất quê hương. Theo chia sẻ của anh Hừ: Tuổi thơ của anh cũng như bao người dân La Hủ đều phải trải qua những tháng ngày rong ruổi theo bố mẹ, ông bà, nay đây, mai đó qua các cánh rừng để mưu sinh; cuộc sống bấp bênh, nghèo đói. Thấy cuộc sống vất vả tôi thuyết phục bố mẹ định canh, định cư, tập trung làm ăn, phát triển kinh tế. Bản thân cố gắng rèn luyện, học tập năm 2011 vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng. Được bà con tin tưởng từ năm 2007 được bầu làm trưởng bản và đến năm 2014 anh Hừ giữ thêm chức Bí thư Chi bộ bản. 

Ban đầu khi được giao nhiệm vụ làm Trưởng bản, Bí thư cũng có chút rụt rè, sợ không đảm đương được nhưng bản thân luôn tâm niệm "muốn nói được người khác thì trước tiên mình phải làm được đã. Cũng giống như làm kinh tế mình phải giỏi thì người ta mới làm theo". Nói là làm, nhận thấy cây dược liệu mang lại giá trị kinh tế cao, anh đầu tư trồng cây sa nhân, tam thất. Những ngày đầu gặp rất nhiều khó khăn về kỹ thuật trồng, chăm sóc vì vậy anh học hỏi qua sách báo, internet, đúc rút kinh nghiệm sau khi đi tham quan các mô hình trồng cây dược liệu. Sau nhiều năm chăm sóc và mở rộng diện tích, đến nay anh có 15ha thảo quả, 40ha cây sa nhân và quả đỏ và nhân giống, trồng được hơn 100m2 cây tam thất. Phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm vơi 80 con bò, 40 con trâu, 40 con lợn đen, 15 con dê và khoảng 200 con gà vịt. Nhờ chăm chỉ làm ăn, sau nhiều năm tích góp anh xây dựng được căn nhà sàn kiên cố vững chắc, mua được xe ô tô tải để chở hàng.

Kinh tế khá, anh Hừ còn đứng ra giúp đỡ nhân dân trong bản, trong xã, tạo việc làm thường xuyên cho 5 lao động và việc làm thời vụ cho hơn 30 lao động. Với những hộ hoàn cảnh khó khăn, anh cho vay vốn không tính lãi, chia sẻ kinh nghiệm làm ăn. Nhờ sự giúp đỡ của anh, nhiều hộ gia đình đã thoát nghèo. Những việc làm ý nghĩa, thiết thực của anh đã tạo được sự lan tỏa trong cộng đồng, được bà con tin yêu, kính trọng và được các cấp, các ngành trao tặng nhiều phần thưởng cao quý.

Đây là những đảng viên đại diện cho hàng chục nghìn đảng viên trên địa bàn tỉnh đã và đang phát huy vai trò nêu gương, những “ngọn đuốc” thể hiện sinh động, hiệu quả việc cụ thể hóa tư tưởng nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phù hợp với tình hình cụ thể của địa phương trong học tập và làm theo Bác. Từ đó, xuất hiện nhiều tấm gương ở nhiều lĩnh vực khác nhau đóng góp không nhỏ vào sự phát triển, đổi mới của địa phương. Hằng năm, thực hiện Chuyên đề giai đoạn 2021-2025 "Thực hiện nghiêm trách nhiệm nêu gương, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, nâng cao ý chí tự lực, tự cường, khát vọng xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đưa Lai Châu phát triển nhanh và bền vững", 100% cán bộ, đảng viên đều đăng ký và xây dựng kế hoạch học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với lĩnh vực công tác. 100% lãnh đạo chủ chốt các cấp đăng ký 1-2 việc nêu gương, thuộc các nhóm việc: khắc phục hạn chế, khó khăn, thiếu sót kéo dài hoặc đột phá, đổi mới, sáng tạo, cấp bách. Qua đó, trong mọi phong trào, nhiệm vụ, hầu hết cán bộ, đảng viên đều tiên phong, gương mẫu làm trước, làm tròn phần việc được giao để quần chúng noi theo.

Giờ đây tại các đảng bộ, cơ quan, đơn vị, việc nêu gương đã trở thành việc làm thường xuyên, nhu cầu tự thân, ý thức tự giác của cán bộ, đảng viên. Từ đó, khơi dậy khát vọng cống hiến, vươn lên, khả năng sáng tạo trong mỗi cán bộ, đảng viên và lan tỏa trong nhân dân, góp phần tạo sức mạnh đoàn kết trong cộng đồng dân cư, hiện thực hóa các mục tiêu, nhiệm vụ chính trị, xây dựng quê hương Lai Châu ngày càng giàu đẹp, văn minh.

(Còn nữa)

Cập nhật ngày 30/5/2024