Nguy cơ lỡ hẹn với các mục tiêu phát triển bền vững

Báo cáo thường niên của Liên hợp quốc về tiến độ thực hiện SDG năm 2025 chỉ ra rằng, kể từ năm 2015, có thêm khoảng 110 triệu trẻ em và thanh-thiếu niên được đến trường, trong khi tỷ lệ tử vong ở bà mẹ và trẻ em giảm 15%. Mức độ bao phủ internet tăng vọt từ 40% lên 68%, mở ra thêm cánh cửa cơ hội phát triển cho người dân. Đáng chú ý, nạn tảo hôn giảm dần khi ngày càng nhiều trẻ em gái được đi học. Tiếng nói của phụ nữ tiếp tục vang lên trên nghị trường nhiều quốc gia. Năng lượng tái tạo bứt tốc ngoạn mục, dự kiến sẽ vượt qua than đá để trở thành nguồn điện chính trong năm 2025.

Tuy nhiên, Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề kinh tế và xã hội Li Junhua nhấn mạnh, 10 năm qua, với sự nỗ lực bền bỉ của các nước và tổ chức quốc tế, cuộc sống của hàng triệu người dân đã thay đổi theo hướng tích cực nhưng vẫn còn không ít người bị bỏ lại phía sau.

Thực tế đó biểu hiện qua hàng loạt con số đáng lo ngại. Các điểm nóng xung đột cướp đi sinh mạng của gần 50.000 người trong năm 2024, đồng thời đẩy 120 triệu người dân vào tình cảnh buộc phải rời xa quê hương. Biến đổi khí hậu biến 2024 trở thành năm nóng kỷ lục, với nhiệt độ cao hơn 1,55 độ C so với mức của thời kỳ tiền công nghiệp. Khoảng 10% dân số toàn cầu, tương đương hơn 800 triệu người, vẫn sống trong nghèo đói cùng cực.

Theo Liên hợp quốc, mục tiêu xóa bỏ hoàn toàn đói nghèo cùng cực vào năm 2030 rất khó đạt được do nhiều yếu tố tác động như tốc độ phục hồi chậm sau đại dịch Covid-19, bất ổn kinh tế, biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và mức tăng trưởng trì trệ ở khu vực châu Phi hạ Sahara. Các cuộc khủng hoảng đan xen nêu trên là chướng ngại lớn cản trở tiến độ thực hiện SDG, thậm chí kéo lùi thành quả đạt được trong hàng chục năm qua.

Nhằm ngăn nguy cơ SDG chệch hướng, Liên hợp quốc kêu gọi các nước hành động quyết liệt, tập trung vào một số lĩnh vực ưu tiên, gồm lương thực, năng lượng, chuyển đổi số, giáo dục, việc làm và an sinh xã hội, hành động khí hậu và đa dạng sinh học. Đây là bước đi quan trọng để gỡ nút thắt trong tiến trình phát triển bền vững, tạo ra tác động mang tính chuyển đổi đối với những lĩnh vực khác. Tuy nhiên, để làm được điều này, thế giới cần tìm ra lời giải cho bài toán tài chính, thúc đẩy tài trợ các dự án phát triển bền vững, giảm nhẹ gánh nặng nợ công cho nhóm nước đang phát triển. Hiện khoảng 3,4 tỷ người dân sống tại các quốc gia mà khoản chi để trả nợ nhiều hơn ngân sách dành cho y tế và giáo dục. Gánh nặng nợ công rút cạn nguồn lực, khiến những nước thu nhập thấp và trung bình không đủ sức theo đuổi SDG.

Theo Liên hợp quốc, tiến độ hiện nay là chưa đủ để đưa 17 SDG về đích đúng hẹn. Dù con đường thực hiện các mục tiêu bền vững bị bủa vây bởi hàng loạt khó khăn, Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres nhấn mạnh, thế giới vẫn còn cơ hội để đảo ngược tình thế.

Cập nhật 17/7/2025