Hội nghị toàn quốc tổng kết thi hành Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014

Dự Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Lai Châu có đồng chí Nguyễn Công Thiếp - Phó Giám đốc Sở Tư pháp; đại diện lãnh đạo các sở, ngành, Văn phòng UBND tỉnh; lãnh đạo, chuyên viên phòng chuyên môn liên quan của Sở Tư pháp…

Luật Hôn nhân và gia đình được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua ngày 19/6/2014 tại Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XIII với 133 điều, 9 chương. Luật Hôn nhân và gia đình có hiệu lực từ ngày 1/1/2015 có nhiều sửa đổi đã tác động tích cực tới đời sống hôn nhân gia đình của người dân, ổn định nền tảng quan hệ xã hội, bảo vệ tốt hơn quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013. Trong 10 năm thi hành, Luật đã được triển khai sâu rộng trên phạm vi toàn quốc, với sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, bao gồm Bộ Tư pháp, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Toá án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam cùng chính quyền địa phương. Công tác triển khai Luật được thực hiện thông qua hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn cùng nhiều kế hoạch, đề án, chương trình hành động tại các bộ, ngành và địa phương. 

Việc tổ chức thực hiện Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 không chỉ củng cố cơ sở pháp lý bảo vệ quyền con người, quyền công dân, mà còn góp phần duy trì trật tự xã hội, thúc đẩy bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình, bảo đảm sự phát triển bền vững của gia đình Việt Nam. Trong đó, có những kết quả nổi bật, từ năm 2015 đến hết năm 2025, toàn quốc đã giải quyết hơn 6.077.626 hồ sơ đăng ký kết hôn, trong đó 87,9% là đăng ký kết hôn lần đầu. Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giảm rõ rệt so với giai đoạn 2010 - 2025; tỷ lệ tảo hôn vùng dân tộc thiểu số giảm còn 11,8% (giảm bình quân 1,2%/năm); số trường hợp tảo hôn giảm từ 39.021 (2014 -2018) xuống 24.023 (2021 - 2023); hôn nhân cận huyết giảm từ 1.004 xuống 596 trường hợp. Trong giai đoạn 2015 - 2025, có hơn 79.211 vụ việc liên quan tài sản vợ chồng được xử lý, trong đó 61.128 vụ đã thi hành xong, tương ứng hơn 5.000 tỷ đồng được thực hiện nghĩa vụ…

Tại Hội nghị, đại diện các bộ, ngành, địa phương tập trung thảo luận làm rõ những tồn tại, hạn chế và đề xuất, kiến nghị các giải pháp tập trung tháo gỡ khó khăn, tiếp tục triển khai, thực hiện hiệu quả Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 trong thời gian tới như:  Phát huy vai trò của tổ chức xã hội và nghề nghiệp trong tổ chức thi hành pháp luật; tăng cường nguồn lực và hiệu quả của công tác giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình, kiểm soát việc giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú ghi nhận và biểu dương kết quả mà các bộ, ngành, địa phương đã đạt được trong thời gian qua.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, đồng chí Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú đề nghị các bộ, ngành, địa phương cần tập trung vào các giải pháp như: Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật, hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực thực thi, giải quyết vướng mắc thực tiễn (nhất là các vấn đề mới phát sinh từ hội nhập quốc tế, yếu tố nước ngoài) và bảo vệ quyền lợi các nhóm yếu thế thông qua việc siết chặt quản lý, nâng cao trách nhiệm các cấp và lắng nghe ý kiến người dân; tiếp tục đẩy mạnh xây dựng trung tâm cung cấp trợ giúp pháp lý cho đối tượng yếu thế (phụ nữ vùng sâu, dân tộc thiểu số, trẻ em…) qua đó giúp họ hiểu rõ quyền và thủ tục pháp lý hơn, hạn chế tranh chấp kéo dài do thiếu thông tin, gây mất an toàn pháp lý; tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác hôn nhân và gia đình...