Lai Châu: Nông thôn đổi mới

Về Than Uyên vào những ngày cuối năm chúng tôi cảm nhận được sự thay da đổi thịt của huyện cửa ngõ. Cơ sở hạ tầng được đầu tư xây dựng đồng bộ, đời sống bà con ngày càng ấm no. Giờ đây Than Uyên không chỉ biết đến là địa phương có cánh đồng lớn thứ ba vùng Tây Bắc mà còn được nhớ đến với các sản phẩm chất lượng, có thương hiệu như: Gạo séng cù, nếp tan pỏm, ổi Hua Nà, ruốc cá lăng... đây cũng chính là những sản phẩm nông nghiệp chủ lực của huyện. Với lợi thế tiềm năng đất đai màu mỡ, trong đó có trên 4.770 ha đất trồng lúa nước tập trung ở cánh đồng lớn của các xã Mường Than, Mường Cang, Hua Nà, Mường Kim. Diện tích mặt nước của 2 lòng hồ thủy điện Huội Quảng - Bản Chát là trên 9 nghìn ha. Đây là những yếu tố thuận lợi cho việc thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp. Bên cạnh đó, huyện xác định phát triển nông nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng đối với quá trình xây dựng NMT của địa phương, là nền tảng, cốt lõi trong thực hiện các tiêu chí: Thu nhập, cơ cấu lao động, hình thức tổ chức sản xuất. Vì vậy, huyện tranh thủ các nguồn lực đầu tư, khai thác tiềm năng lợi thế sẵn có; tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung. Thực hiện hiệu quả chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); phát triển các trang trại, hợp tác xã, tổ hợp tác, tăng cường liên kết chuỗi giá trị. Nhờ vậy, trong giai đoạn 2015 - 2020, tổng sản lượng lương thực có hạt của huyện đạt 31.994/30.800 tấn, vượt chỉ tiêu Nghị quyết, thu nhập bình quân đầu người đạt 38,5 triệu đồng.

Ông Nguyễn Văn Thăng – Phó Chủ tịch UBND huyện Than Uyên khẳng định: Việc thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp đã góp phần thay đổi diện mạo NTM của các xã trên địa bàn huyện. Năm 2020, huyện hình thành và phát triển vùng sản xuất lúa chất lượng cao tập trung với quy mô 1.300 ha/500 ha, sản lượng đạt 6.500 tấn/năm, vùng chuyên canh sản xuất lúa đặc sản séng cù quy mô 275 ha/150 ha, sản lượng 1.235 tấn/năm; lúa nếp tan pỏm 25 ha/30 ha, sản lượng 100 tấn/năm; thu nhập và đời sống của người dân nông thôn ngày càng được nâng cao. Toàn huyện có 7/11 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, bình quân đạt 16,36 tiêu chí/xã, tỷ lệ hộ nghèo của huyện giảm còn 10,81%.

Xã Bản Bo, huyện Tam Đường là một trong những xã đạt chuẩn NTM mới đầu tiên của tỉnh, để giữ vững đạt chuẩn NTM cũng như nâng cao các tiêu chí hộ nghèo, thu nhập. Xã vận động bà con chuyển đổi đất nương kém hiệu quả sang trồng chè, tập trung phát triển vùng chè chất lượng cao; thu hút doanh nghiệp đầu tư liên doanh, liên kết với nông dân từ sản xuất đến chế biến gắn tiêu thụ sản phẩm, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại. Trải qua nhiều khó khăn, giờ đây xã Bản Bo trở thành vùng chè lớn nhất của huyện với tổng diện tích gần 700 ha. Toàn xã có 989 hộ trồng chè, chiếm 85% số hộ toàn xã, giải quyết việc làm cho trên 2.000 lao động. Năm 2020, sản lượng chè của xã đạt 4.000 tấn đáp ứng được nguyên liệu phục vụ cho nhà máy chế biến, chất lượng đảm bảo đáp ứng được thị trường như Đài Loan, một số nước Châu Âu. Từ trồng chè nhiều hộ có thu nhập từ 40 – 100 triệu đồng góp phần giảm nghèo nhanh, bền vững. Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM xã vận động người dân hiến 150.000m2 đất để đầu tư mở mới 25,4km đường giao thông nội đồng vào khu sản xuất vùng chè tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân đi lại, vận chuyển cây giống vật tư phân bón.

Được biết, thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM, những năm qua tỉnh Lai Châu đã ưu tiên các nguồn lực, thực hiện đồng bộ các chính sách nhằm giúp người dân cải thiện sinh kế, nâng cao thu nhập và giảm tỷ lệ hộ nghèo như: Chính sách thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp; hỗ trợ tín dụng; hỗ trợ sản xuất nông nghiệp… Tỉnh đã chỉ đạo các cấp, ngành và địa phương tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển các sản phẩm hàng hóa nông nghiệp chủ lực của tỉnh, của địa phương. Qua đó, tạo sự đồng thuận cao trong hệ thống chính trị và sự hưởng ứng tích cực của người dân. Nhờ vậy, cơ cấu ngành Nông nghiệp chuyển dịch theo hướng tích cực, hình thành được các vùng sản xuất tập trung như phát triển vùng chè tập trung ở các huyện Tân Uyên, Tam Đường, thành phố với diện tích 7.802 ha; 12.996 ha cây cao su; khai thác tiềm năng mặt nước trên các hồ thủy điện để phát triển nuôi cá lồng với tổng thể tích 98.818m³ tập trung tại các huyện Than Uyên, Tân Uyên, Sìn Hồ, Nậm Nhùn và Mường Tè... Năm 2020, tổng sản lượng lương thực có hạt của toàn tỉnh đạt 220 nghìn tấn, xây dựng được nhiều nhãn gạo như: Tẻ râu (Phong Thổ), gạo séng cù (Than Uyên), gạo khẩu ký, nếp tan co giàng (Tân Uyên).

Tại các địa phương người dân thay đổi tập quán chăn nuôi nhỏ lẻ, sang phát triển chăn nuôi tập trung, trang trại, an toàn sinh học, an toàn dịch bệnh nhằm đảm bảo nguồn cung ứng thực phẩm trên địa bàn tỉnh. Hiện tại, toàn tỉnh có 10 trang trại chăn nuôi, 13 trang trại tổng hợp có hoạt động chăn nuôi, 7 Hợp tác xã (HTX) hoạt động chăn nuôi. Đặc biệt, kinh tế hợp tác, kinh tế trang trại trong những năm qua đã có sự chuyển biển tích cực, tăng về số lượng, hiệu quả hoạt động cũng được nâng lên. Đến năm 2020, có 117 HTX nông nghiệp, 91 Tổ hợp tác, 33 trang trại. Các HTX, trang trại, Tổ hợp tác giải quyết việc làm cho 2.500 lao động nông thôn với thu nhập từ 42-60 triệu đồng/người/năm, đặc biệt một số HTX nông nghiệp, trang trại trên địa bàn tỉnh phát triển đã gắn với vùng sản xuất nông sản hàng hóa tập trung như: Vùng chè, cây ăn quả, rau sạch, nuôi cá lồng, cá nước lạnh...

Nhờ xác định đúng tiềm năng, lợi thế và có những chính sách khuyến khích phát triển kịp thời đã tạo nên bức tranh kinh tế của tỉnh gắn với xây dựng NTM có nhiều khởi sắc. Tốc độ tăng trưởng bình quân ngành Nông nghiệp đạt 5,08%, nhiều tiến bộ khoa học, kỹ thuật được áp dụng vào sản xuất. Qua đó, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày được nâng cao, giai đoạn 2015 - 2020 tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 4,78%/năm, đến nay còn 16,49%.

Những kết quả đạt được trong tái cơ cấu nông nghiệp đã trực tiếp góp phần vào kết quả xây dựng nông thôn mới trên địa bàn. Đến nay tỉnh đã có thành phố Lai Châu, 38 xã trong tỉnh được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; huyện Tân Uyên đang hoàn thiện các thủ tục đề nghị huyện đạt chuẩn nông thôn mới. Diện mạo nông thôn có nhiều đổi mới, chất lượng cuộc sống và sinh hoạt của người dân nông thôn tiếp tục được cải thiện. Kết quả này sẽ là động lực để Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh tiếp tục quyết tâm xây dựng Lai Châu phát triển nhanh và bền vững, phấn đấu đến năm 2030 trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc, đến năm 2045 là tỉnh có kinh tế, xã hội đạt mức trung bình của cả nước.