Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Lực lượng chức năng tiến hành tiêu hủy lô thực phẩm bẩn. Ảnh Nguyễn Chanh

Theo Báo cáo của Ban Chỉ đạo 389/ĐP (Ban Chỉ đạo chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả tỉnh Lai Châu), các sở ngành chức năng đã chủ động tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra kiểm soát đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; tham mưu cho UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo và thành lập các Đoàn thanh tra, kiểm tra liên ngành vệ sinh an toàn thực phẩm (ATTP) trên địa bàn tỉnh trước, trong dịp lễ, Tết Nguyên đán Mậu Tuất và mùa lễ Hội xuân năm 2018, “Tháng hành động vì an toàn thực phẩm”, Tết Trung thu... với những kết quả cụ thể:

Trong lĩnh vực Y tế, đã thực hiện thanh tra, kiểm tra liên ngành 03 đợt cao điểm với trên 4000 cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm, cơ sở dịch vụ ăn, uống và bếp ăn tập thể... Số cơ sở vi phạm bị xử lý 684 cơ sở, trong đó: Nhắc nhở và cảnh cáo 584 cơ sở; phạt tiền 100 cơ sở, 210 cơ sở có sản phẩm bị tiêu huỷ, với 296 loại sản phẩm thực phẩm không đảm bảo vệ sinh ATTP, trị giá hàng hóa ước tính trên 111,383 triệu đồng; xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) 101,8 triệu đồng. Với các hành vi vi phạm chủ yếu như chưa tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho nhân viên phục vụ, chưa tham gia xác nhận kiến thức về ATTP hoặc tập huấn kiến thức về ATTP theo quy định; vi phạm về điều kiện vệ sinh; điều kiện trang thiết bị dụng cụ; vi phạm về kinh doanh thực phẩm hết hạn sử dụng. Đã tiến hành lấy 189 mẫu thực phẩm phân tích các chỉ tiêu ATTP. Kết quả phân tích mẫu cho thấy có 01 mẫu dầu mỡ, 01 mẫu quýt không đảm bảo chỉ tiêu ATTP.

Trong lĩnh vực Công thương, năm 2018 đã phát hiện, xử lý 121 vụ vi phạm, xử phạt VPHC 93,525 triệu đồng, trị giá hàng hóa tang vật tịch thu ước tính 21,943 triệu đồng, thu giữ 140 lít mỡ lợn, 145 kg chân giò, tai lợn; 279 kg thịt gia cầm không rõ nguồn gốc; 575 kg hoa quả nhập lậu, 369 kg xúc xích, chả cá nhập lậu; tiêu hủy tại chỗ 1.109 chai nước ngọt, 237 kg bánh kẹo các loại quá hạn sử dụng; 500 kg men rượu nhập lậu và 52,38 kg mì chính giả cùng nhiều loại hàng hóa khác không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, đã tiến hành tổ chức 14 cuộc thanh tra, kiểm tra với với 635 cơ sở kinh doanh, thu gom, cung cấp thực phẩm cho trường học, cơ sở giết mổ gia súc gia cầm, sơ chế chế, biến giò chả và các Hợp tác xã, trang trại, gia trại chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản và tiến hành kiểm soát giết mổ với 2.934 con trâu, bò, ngựa và 35.295 con lợn. Lấy 688 mẫu để phân tích các chỉ tiêu về ATTP; Kiểm dịch vận chuyển động vật nhập vào trong tỉnh: 27.480 kg đùi gà đông lạnh và 167.321 con gia súc, gia cầm; Kiểm dịch xuất tỉnh 24 chuyến với tổng 3.298 con gia súc, gia cầm. Phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý 20 vụ vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y.

Từ những kết quả của công tác thanh kiểm tra kể trên, dư luận cũng đặt ra nhiều băn khoăn. Vì sao các lực lượng chức năng đã tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nhưng thực phẩm không đảm bảo an toàn vẫn đang tiếp tục tồn tại và được lưu hành trên thị trường, đặc biệt là ở những xã vùng sâu, vùng xa? Trong rất nhiều nguyên nhân được đưa ra, cần thẳng thắn nhìn nhận, việc thanh tra, kiểm tra về an toàn thực phẩm ở một số nơi còn thụ động, đã xử lý vi phạm nhưng chưa thực sự quyết liệt; công tác vận động, tuyên truyền, giáo dục về an toàn thực phẩm còn hạn chế, đặc biệt là vùng bà con dân tộc thiểu số…

Bên cạnh đó, chính thói quen tiêu dùng của người dân cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Hiện nay, một bộ phận không nhỏ người tiêu dùng thiếu quan tâm đến truy xuất nguồn gốc, chất lượng sản phẩm, các điều kiện cần thiết để thực phẩm đảm bảo an toàn... Dễ nhận thấy nhất là nhiều loại thực phẩm được bán qua mạng xã hội, nhưng chất lượng dường như chưa được kiểm soát, kiểm định.

Để bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm thời gian tới, nhất là vào dịp cao điểm Tết Nguyên đán, theo ông Chu Văn Ban, Chi cục Trưởng Chi cục Vệ sinh An toàn thực phẩm: Ngoài tăng cường, nâng cao hiệu quả thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm của các cơ quan chức năng thì cần rất nhiều giải pháp tiên quyết. Trong đó, việc cấp uỷ, chính quyền phải thực sự vào cuộc đóng vai trò rất quan trọng. Cùng với đó là xử lý nghiêm những đối tượng, trường hợp vi phạm, nêu đích danh trên các phương tiện thông tin đại chúng để cảnh báo cho người tiêu dùng, đồng thời mang tính răn đe; tăng cường công tác truyền thông và thay đổi hình thức tuyên truyền; đối với các xã vùng sâu, vùng xa cần truyền thông bằng tiếng dân tộc và chỉ ra những ví dụ cụ thể.

Ðối với người tiêu dùng, cần thận trọng trong lựa chọn thực phẩm, chỉ nên mua những sản phẩm rõ nguồn gốc. Nói "không" với thực phẩm bẩn là cách mà người tiêu dùng góp phần loại bỏ những cơ sở làm ăn gian dối và tự bảo vệ sức khỏe của mình cùng gia đình.

Duy Đức