Đến Lai Châu xem Lễ hội Tú Tỉ

Lễ hội Tú Tỉ được bắt nguồn từ Lễ cúng Tú Tỉ là truyền thống lâu đời của dân tộc Giấy, xã San Thàng. Theo tiếng Giấy, Tú Tỉ nghĩa là thổ địa, là thần cai quản vùng đất. Với quan niệm “Đất có thổ công, sông có hà bá”, tức dân tộc nào sống trên một vùng đất thì phải thờ cúng thổ công ở vùng đất đó, mong cho mùa màng tốt tươi, cầu cho người dân trong bản được khỏe mạnh, vật nuôi sinh sôi nảy nở, không bị dịch bệnh.

Theo ông Hồ Văn Giao thầy cúng của bản San Thàng I, nếu đột nhiên trong năm có dịch bệnh nguy hiểm cho con người hoặc gia súc, vật nuôi trong nhà thì dân bản cũng có thể tổ chức cúng Tú Tỉ để cầu mong sự che chở, mong cho dịch bệnh chóng qua, cuộc sống của Nhân dân được yên ấm.

Trước ngày lễ chính vài ngày, các hộ trong bản San Thàng I sẽ họp lại và cử 2 hộ gia đình đứng lên làm chủ trì và lo phần lễ vật cúng. Hai gia đình đại diện đi thu khoản tiền đóng góp của từng gia đình. Đến ngày lễ chính (tức 2/2 âm lịch), từ sáng sớm dân bản mang những lễ vật đã chuẩn bị ra địa điểm cúng lễ. Đặc biệt là lễ vật để cúng không được làm trước ở nhà. Mỗi gia đình sẽ cử một người đàn ông uy tín nhất trong gia đình là người tham gia cúng lễ. Phụ nữ, đàn ông có vợ mang bầu, những người mặc quần áo màu sẽ không được vào khu vực cúng lễ.

Ở phần lễ, thầy cúng là cầu nối giữa Nhân dân và thổ địa. Thầy cúng sẽ cúng lần thứ nhất để mời vị thần cai quản vùng đất về. Sau khi cúng xong lần một, mọi người sẽ tiến hành mổ lợn và gà tại chỗ, sau đó luộc chín và tiến hành cúng lần hai. Thầy cúng thực hiện việc cúng để mời vị thần cai quản vùng đất về nhận lễ vật dâng cúng và để cầu mong cho mùa màng tươi tốt, cầu cho người dân trong bản được mạnh khỏe, vật nuôi sinh sôi nảy nở, không bị dịch bệnh.

Sau phần lễ là đến phần hội với nhiều trò chơi dân gian, nhiều môn thi độc đáo như: Bắn nỏ, kéo co, tó má lẹ, nhảy baobố, tung vòng cổ vịt, thi cày ruộng…