Điểm cấp phát Methadone tại các xã: Góp phần giảm tỷ lệ người nhiễm HIV

Bệnh nhân uống thuốc Methadone tại điểm cấp phát thuốc Methadone xã Sin Suối Hồ

Hiện nhóm nghiện chích ma túy vẫn là nhóm nguy cơ chính làm lây truyền HIV như lây truyền HIV trong nhóm nghiện chích ma túy và từ nhóm nghiện chích ma túy sang vợ hoặc bạn tình; dùng chung bơm kim tiêm và các dụng cụ tiêm chích...Do vậy, để hạn chế tỷ lệ lây nhiễm HIV trong đối tượng nghiện chích ma túy thì hiện nay điều trị thay thế bằng thuốc Methadone là biện pháp can thiệp tối ưu nhất đối với nghiện ma túy nhằm giảm tác động đối với một số bệnh truyền nhiễm HIV/AIDS, Lao…và giảm tác động xấu đối với nền kinh tế, xã hội do ma túy gây ra.

Điểm cấp phát thuốc Methadone được đặt tại Trạm Y tế xã Sin Suối Hồ là 1 trong 29 điểm cấp phát thuốc Methadone vệ tinh đặt tại xã trọng điểm về ma túy và HIV/AIDS được triển khai trên địa bàn tỉnh. Cùng với các nhiệm vụ chung về y tế chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân trên địa bàn, hàng năm Trạm Y tế xã Sin Suối Hồ đã đẩy mạnh truyền thông, tư vấn xét nghiệm HIV miễn phí, cấp thuốc điều trị lồng ghép Methadone, ARV, Lao/HIV và các hoạt động can thiệp giảm tác hại cho bệnh nhân...

Hiện Trạm Y tế xã Sin Suối Hồ có 4 cán bộ phụ trách việc cấp phát thuốc Methadone cho 67 bệnh nhân đang điều trị Methadone. Gần 4 năm qua từ 7h30 sáng đến 10h hàng ngày, đội ngũ nhân viên y tế Trạm y tế xã đều đặn đón tiếp, điều trị cho người nghiện ma túy. Mỗi bệnh nhân được khám và theo dõi sức khỏe trước và sau khi uống thuốc, được tư vấn các việc nên làm, không nên làm trong quá trình điều trị. Đa số các bệnh nhân tham gia điều trị đều thực hiện đúng nội quy chương trình: Không uống rượu, bia trước khi đến uống Methadone, không sử dụng các loại ma túy trong quá trình điều trị, tuân thủ đúng giờ và giữ trật tự xã hội ở điểm phát thuốc. Đặc biệt, cán bộ phụ trách chương trình đã tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho bệnh nhân ý thức tuân thủ quy tắc điều trị trong quá trình điều trị Methadone.

Ông S.A.S bản Sân Bay, xã Sin Suối Hồ là một trong những người tham gia điều trị tại điểm cấp phát thuốc Methadone xã Sin Suối Hồ chia sẻ: Tôi nghiện ma túy cũng đã được chục năm, thử nhiều phương pháp cai nghiện nhưng đều không hiệu quả. Được tuyên truyền về tác dụng cai nghiện bằng Methadone, tôi đã làm hồ sơ đăng ký tham gia với hy vọng từ bỏ hẳn được ma túy. Đến đây, tôi được cán bộ y tế làm các thủ tục xét nghiệm, tư vấn, phát thuốc rất nhiệt tình, chu đáo…

Hiện số bệnh nhân đang được điều trị tại điểm cấp phát thuốc Methadone xã Sin Suối Hồ là 67 bệnh nhân. Trong đó có 56 người ở giai đoạn điều chỉnh liều, còn lại ở giai đoạn duy trì liều. Người có liều điều trị cao nhất là 185mg/ngày, liều thấp nhất là 10mg/ngày. Điển hình như trường hợp của bệnh nhân L.L.K bản Chi Sáng, xã Sin Suối Hồ, ngày đầu tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân này với liều lượng thuốc cao lên tới 175mg/ngày. Nhờ được cán bộ y tế tuyên truyền, vận động của người thân gia đình chỉ sau hơn 1 năm điều trị bằng Methadone liều lượng của bệnh nhân này đã giảm xuống còn 85mg/ngày…Ông K chia sẻ: Trước kia khi chưa điều trị tại xã mọi đồ đạc trong gia đình lần lượt đội nón ra đi theo làn khói thuốc trắng…Giờ đây tôi đã không còn phụ thuộc vào ma túy và quyết tâm từ bỏ ma túy chăm chỉ cùng người thân lao động sản xuất. Hiện gia đình ông đã xây được nhà ở khang trang sạch sẽ và mua sắm xe máy để phục vụ cho việc đi lại…

Ông Nguyễn Văn Hồng, Trạm Trưởng Trạm y tế xã Sin Suối Hồ cho biết: Đối với bệnh nhân điều trị Methadone thì cần giải quyết vấn đề bệnh nhân lệ thuộc ma túy. Thông thường sau 3 - 5 ngày điều trị, bệnh nhân giảm hoặc mất hoàn toàn hội chứng cai, người bệnh không còn ngáp, vã mồ hôi, nóng lạnh, mệt mỏi…Tuy nhiên, sự thèm nhớ ma túy vẫn còn, cần thời gian từ 2 - 4 tuần dò liều bệnh nhân mới mất hẳn cơn thèm nhớ mãnh liệt. Những lúc xuất hiện cơn thèm nhớ, bệnh nhân cần phải biết những kỹ năng đối phó và từ chối để quên và gạt bỏ sự thèm nhớ, làm một công việc gì đó, hay uống một ly nước mát, gội đầu, đi tắm. Liều Methadone sẽ được tăng dần đến khi nào bệnh nhân mất hoàn toàn hội chứng cai, không còn thèm nhớ, giấc ngủ trở lại bình thường, không giật mình thì được duy trì ở liều điều trị ổn định…

Sin Suối Hồ là xã vùng cao biên giới của huyện Phong Thổ có diện tích rộng, địa hình chia cắt, giao thông đi lại khó khăn; dân cư thưa thớt, đa phần là dân tộc thiểu số. Trong khi đó địa bàn sinh sống của người nghiện ma tuý thường rải rác khắp ở các thôn, bản nhất là các xã vùng sâu, vùng xa thì việc đưa điểm cấp phát thuốc Methadone về Trạm Y tế xã là một trong những giải pháp hữu hiệu để những người bệnh được tiếp cận được với dịch vụ điều trị Methadone ngay tại cơ sở mà không cần phải đi lại nhiều, tiết kiệm được thời gian, chi phí đi lại của người bệnh. Tuy nhiên, để công tác điều trị thay thế chất gây nghiện bằng Methadone hiệu quả thì còn rất nhiều việc cần phải làm như công tác quản lý, tạo việc làm cho người sau cai nghiện, sự giúp đỡ của cộng đồng, gia đình và xã hội. Qua đó, khắc phục tình trạng người nghiện điều trị Methadone bỏ liều, bỏ điều trị ảnh hưởng đến việc kiểm soát, theo dõi điều trị cho bệnh nhân nghiện chích ma tuý, góp phần giảm tỷ lệ người mắc nghiện và giảm tỷ lệ bệnh nhân lây nhiễm HIV/AIDS qua tiêm chích ma túy toàn tỉnh từ 27,5% (năm 2010) xuống còn 8,6% (năm 2017).

Với những hiệu quả thiết thực mang lại, thời gian tới, Ngành Y tế sẽ tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn và đôn đốc các địa phương mở rộng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone, đồng thời duy trì các cơ sở, các điểm cấp phát thuốc Methadone, tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh đến uống thuốc hàng ngày. Đồng thời, đẩy mạnh xã hội hóa trong công tác điều trị để tạo thêm nguồn lực thực hiện chương trình; khắc phục tình trạng bỏ điều trị và tạo điều kiện để bệnh nhân tiếp cận điều trị; đẩy mạnh công tác truyền thông nâng cao nhận thức cho Nhân dân về tầm quan trọng điều trị Methandone, góp phần phòng, chống HIV/AIDS qua tiêm chích ma túy...

Minh Huệ