Phong Thổ: Nhiều diện tích chuối chết do sâu bệnh

Người dân xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ kiểm tra cây chuối bị bệnh

Gia đình anh Lừu A Siu, bản Pô Tô, xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ trồng hơn 1ha chuối được mấy năm nay. Mỗi năm, diện tích này cho gia đình anh thu nhập gần 100 triệu đồng từ bán chuối quả thương phẩm. Gia đình anh từ một hộ nghèo trở thành một hộ khá của bản nhờ thu nhập từ cây chuối. Phấn khởi, anh Siu bàn với vợ dự kiến sẽ mở rộng diện tích chuối trong năm nay. Tuy nhiên, dự định chưa kịp thực hiện thì thời gian gần đây, vườn chuối của gia đình anh xuất hiện một số loại sâu bệnh khiến cây chuối chết hàng loạt. Quá lo lắng, anh Siu đã tìm nhiều biện pháp, từ mua thuốc phun, bắt sâu thủ công, đọc sách rồi sang các hộ khác để tìm hiểu nhưng không hiệu quả; thậm chí sâu bệnh còn có xu hướng lan rộng thêm. Trước nguy cơ lây lan, anh Siu buộc phải phá bỏ đi một nửa diện tích chuối đã bị bệnh. Trong tâm trạng lo lắng, anh Lừu A Siu cho biết: "Đây, những cây chuối của gia đình mình bị con sâu ăn nõn đã dẫn đến cây bị vàng lá, héo gốc và chết. Nhiều cây chưa kịp ra quả thì đã chết mất rồi, bây giờ mình rất lo lắng vì cả gia đình thu nhập chính từ cây chuối mà giờ chuối chết hàng loạt. Không chỉ mình mà bà con trong bản rất mong chính quyền xã, huyện có những biện pháp phòng, trừ loại bệnh này cho bà con".

Cũng có chung sự lo lắng như anh Lừu A Siu, anh Chẻo Cù Sếnh, bản Nhiều Sáng, xã Huổi Luông kể: “Gia đình tôi trồng trên 1,5 ha chuối. Mấy năm nay đều cho thu nhập trung bình khoảng gần 300 triệu đồng/năm. Hiện nay, gia đình tôi đang thuộc hộ khá của bản mà với tình trạng này lại thành hộ nghèo mất thôi vì đã đầu tư phần lớn diện tích vào cây chuối rồi. Diện tích chuối của gia đình tôi giờ đang bị nhiễm sâu bệnh, cây chuối bị mất nước, chết khô, năng suất giảm, có chỗ chưa được thu nhập đã ảnh hưởng đến thu nhập. Năm nay, năng suất chắc chắn sẽ giảm khoảng 30%; quả chuối bé nên chắc chắn giá mua sẽ giảm vì bị tư thương ép xuống”.

Xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ là địa phương có diện tích chuối tương đối lớn với trên 900 ha, nguồn thu từ cây chuối mỗi năm hàng tỷ đồng đã giúp nâng cao đời sống vật chất cho đồng bào nơi đây. Tuy nhiên, khi chúng tôi có mặt tại đây tìm hiểu thì một thực trạng chung là người dân trong xã đang rất hoang mang, lo lắng khi diện tích chuối bị sâu bệnh lây lan rất nhanh. Theo thống kê của chính quyền xã Huổi Luông thì đã có khoảng gần 30% trong tổng số diện tích chuối của xã bị nhiễm bệnh. Và diện tích chuối bệnh đang có xu hướng tăng lên, trong khi đó bà con hiện vẫn chưa tìm được cách chữa hữu hiệu để cứu vườn chuối của mình.

Theo những người dân địa phương cho biết thì diện tích chuối bị bệnh xuất hiện chủ yếu tại những vườn đã trồng từ 3 năm trở lên, chiếm khoảng 30% diện tích trồng chuối của toàn xã. Ông Tẩn A Sử, Phó Chủ tịch UBND xã Huổi Luông, huyện Phong Thổ cho biết, phỏng đoán ban đầu thì có thể do một số hộ dân lấy giống chuối tại những vùng bị sâu bệnh về trồng nên đã gây lây lan ra toàn xã. Do sâu bệnh lây lan rất nhanh nên những cây chuối bị nhiễm bệnh đã lây nhiễm ra nhiều vùng xung quanh. Theo xem xét thì các loại bệnh xuất hiện chủ yếu gây ra hiện tượng vàng lá, sâu đục thân, bóng đen quả chuối, sâu cuốn lá, nấm ở đất... Đến thời điểm cuối tháng 3/2017, bà con Nhân dân trong xã đã phải chặt bỏ trên 10 ha chuối bị nhiễm bệnh nặng, không thể phục hồi nhằm tránh lây lan hoặc ảnh hưởng tới diện tích khác.

Loại sâu gây bệnh trên cây chuối tại xã Huổi Luông

Không chỉ riêng tại xã Huổi Luông mà theo ghi nhận của chúng tôi, tại xã Ma Ly Pho- xã giáp ranh với xã Huổi Luông cũng đang xảy ra hiện tượng nhiều loại sâu bệnh tương tự gây hại trên cây chuối.

Xác định được sâu bệnh hại chuối đang có xu hướng lây lan cao, chính quyền địa phương đã báo cáo về Phòng Nông nghiệp huyện Phong Thổ để có biện pháp hướng dẫn Nhân dân cách phòng, chống dịch bệnh. Tuy nhiên, cơ quan chuyên môn trên vẫn chưa thể đưa ra được biện pháp phù hợp để giúp người dân phòng, chống dịch bệnh. Ông Hoàng Ích Điện, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Phong Thổ cho biết: Toàn huyện có khoảng trên 3.000 ha chuối. Những cây chuối bị sâu bệnh là do già cỗi vì đã được người dân trồng từ 3 đến 5 năm. Chủ trương của huyện là không khuyến khích bà con trồng, mở rộng diện tích vì cây chuối chưa được huyện đưa vào quy hoạch thành cây trồng chính của địa phương. Diện tích trồng chuối trên địa bàn huyện hiện nay là rất lớn, trong khi đó việc cải tạo đất để phòng trừ sâu bệnh là rất khó và tốn nhiều chi phí. Khi nắm được thông tin chuối bị sâu bệnh chết, cán bộ khuyến nông của huyện cũng đã tới địa bàn để kiểm tra, đồng thời tuyên truyền, định hướng để bà con tiến hành trồng các loại cây thay thế khác như sắn, ngô...

Được biết hiện nay cây chuối đã trở thành nguồn thu nhập chính của người dân trên địa bàn xã Huổi Luông bởi bình quân 1 ha chuối cho thu nhập từ 160 đến 200 triệu đồng/năm. Như vậy nếu diện tích chuối bị bệnh phải phá bỏ đồng nghĩa với nguồn thu sẽ thấp đi nhiều. Trong khi chờ đợi cơ quan chuyên môn của huyện tìm được giải pháp khả thi thì xã Huổi Luông đã có hướng chỉ đạo Nhân dân sau khi phá bỏ diện tích chuối bị nhiễm bệnh nặng phải cải tạo lại đất; đồng thời trồng các loại cây khác thay thế. Với những diện tích chuẩn bị trồng mới cây chuối, xã đã yêu cầu bà con khi mua giống, lấy giống cần kiểm tra nguồn gốc, không đưa những giống chuối bị bệnh vào trồng, tránh để lây lan ra những diện tích chuối đã và đang cho thu hoạch./.

Nguyễn Luyến