Những vấn đề khó lường của thế giới: sự kiện - bình luận

Đảm bảo an ninh mạng - Đầu tư lớn vì nỗi lo không nhỏ

Tác giả Nguyễn Nhâm trên cpv.vn viết: An ninh mạng là vấn đề nổi cộm và nhức nhối mà nhiều nước trên thế giới đang quan tâm. Một số nước đã đầu tư rất lớn nhằm bảo vệ mạng máy tính trước sự tấn công của các hacker. Các nước Mỹ, Đức, Trung Quốc, Nga, Israel, Ấn Độ, Iran, Pakistan, Hàn Quốc... đã có các phân đội tác chiến mạng, các đội quân điều khiển học trực tuyến, hoặc các phân đội tác chiến điều khiển học để có thể tiến hành chiến tranh công nghệ cao khi cần. 

Tác giả này đã đề cập đến 2 vấn đề là :“Cuộc chiến an ninh mạng” đang trở nên phức tạp và giải pháp đảm bảo an ninh mạng đã được tiến hành. Trong đó đưa ra nhiều ví dụ cụ thể như: Những năm gần đây, mạng viễn thông của Mỹ thường xuyên diễn ra các cuộc tấn công điều khiển học từ lãnh thổ nước ngoài vào và lấy đi các thông tin quan trọng về quân sự, kinh tế, chính trị một cách có hệ thống. Chỉ riêng năm 2003 đã diễn ra một loạt các cuộc tấn công điều khiển học như vậy với tên gọi “Mưa titan”. Nguồn lực của Tập đoàn “Lockeed Martin”, Phòng thí nghiệm quốc gia của Trung tâm nghiên cứu hạt nhân “Sandia”, Trung tâm tên lửa vũ trụ và hàng loạt mạng máy tính của NASA bị phá hỏng. Trong đó, tài liệu về máy bay ném bom chiến lược đa năng thế hệ thứ 5 F-35 mà giá trị của dự án được đánh giá 300 tỷ đô-la cũng bị đánh cắp.

Để đảm bảo an ninh mạng khi chuyển sang cấu trúc mạng Internet mới, các nước đặc biệt quan tâm đến các giải pháp như: Một là, hủy bỏ các mối liên hệ vật lý giữa mạng Internet thông tin toàn cầu dùng chung với các mạng của các tập đoàn và các bộ ngành, chỉ giữ lại các mối liên hệ thông tin qua hệ thống World Wide Web; hai là, thay các đường dẫn bằng các tổng đài sau khi đã loại bỏ việc xử lý thông tin ở các khâu của IP-Protocol và thay nó bằng chế độ chuyển khuôn ảnh Ethernet; ba là, chuyển sang không gian địa chỉ thống nhất mới trên cơ sở các địa chỉ vật lý để truy cập vào môi trường truyền (mức MAC). Ngoài ra, chức năng và yêu cầu của bức tường lửa cũng được nâng cấp hiện đại hơn.

Những khó khăn của kinh tế thế giới

Trên cpv.vn đăng tải bài viết này tổng hợp từ The Japan Times. Bài viết nhấn mạnh: Theo giới phân tích, hiếm có khi nào cả hai định chế tài chính hàng đầu thế giới là Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) cùng cảnh báo về tương lai ảm đạm của kinh tế toàn cầu. Tổng giám đốc IMF La-ga-đê cảnh báo, không chỉ tụt giảm tốc độ tăng trưởng, kinh tế thế giới còn đang rơi vào “một giai đoạn đầy nguy hiểm” và “những nguy cơ toàn cầu khiến sự phục hồi kinh tế mong manh đã bị chệch hướng”. Chủ tịch WB Dô-ê-lích cho rằng, thế giới sẽ phải đối mặt với một giai đoạn mới “nguy hiểm hơn” với rất ít “chỗ thở tại hầu hết các nền kinh tế phát triển trong bối cảnh cuộc khủng hoảng nợ công đang tiếp tục hoàn hành châu Âu".

Về nguyên nhân của tình trạng này, trong báo cáo “Triển vọng kinh tế thế giới” công bố hồi tháng 6, IMF cho rằng, thế giới đang phải hứng chịu tác động tiêu cực từ sự chống lại của hai nền kinh tế lớn là Mỹ và Nhật Bản, yếu tố đang gây hiểm họa tiềm ẩn ở các nền kinh tế thuộc Khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) trở nên nguy hiểm hơn. Trong khi đó, các nền kinh tế mới nổi lại phải đối mặt với nguy cơ lạm phát cao, các bong bóng giá tài sản xuất hiện và sức ép tỷ giá hối đoái tăng cùng với nguy cơ do phát triển quá nóng. Theo OECD, ngoài các hiểm họa thường xuyên như chiến tranh, sự xâm chiếm, nạn đói..., thế giới còn đứng trước 5 “cơn sốc toàn cầu”, bao gồm dịch bệnh do virus, các cuộc tấn công trong không gian mạng, các cuộc khủng hoảng tài chính, rối loạn kinh tế xã hội và các cơn bão địa từ.

Theo giới phân tích, giải pháp nêu trong báo cáo “Hiện trạng kinh tế thế giới và triển vọng” của LHQ xem ra có tính thuyết phục hơn cả. Báo cáo này nhấn mạnh, để thoát khỏi sự trì trệ, các nền kinh tế thế giới phải quan tâm tới 5 vấn đề. Một là, các nước phát triển cần thận trọng thúc đẩy chính sách tài chính khắc khổ do phục hồi kinh tế vẫn mong manh và thất nghiệp còn cao. Hai là, các nước cần có chính sách tạo thêm việc làm và thúc đẩy thay đổi cơ cấu nhằm duy trì tăng trưởng trong trung hạn và dài hạn. Ba là, các nước cần có các thoả thuận về quy mô, tốc độ và thời điểm nới lỏng các chính sách tài chính để xử lý mất cân bằng kinh tế thế giới. Bốn là, các nước đang phát triển cần đảm bảo đủ các nguồn lực đáp ứng các nhu cầu phát triển lớn. Năm là, thế giới cần tìm các biện pháp để thúc đẩy phối hợp chính sách hiệu quả và tin cậy giữa các nền kinh tế lớn.

Libya - Câu trả lời hiển hiện sau cuộc chiến

Bùi Vân Phúc (tổng hợp) trên cpv.vn viết: Mục đích chính của cuộc chiến tranh Libya là gì? Là thực hiện "trách nhiệm bảo vệ"? Là thực hiện nghiêm túc Nghị quyết 1973 về vùng cấm bay ở Libya? Sau sáu tháng diễn ra cuộc chiến, câu trả lời đã hiển hiện rõ ràng. Đó là “chiếc bánh dầu mỏ của Libya”.

Do được Mỹ - NATO và một số nước “đỡ đầu” về nhiều mặt, lực lượng chống đối và Hội đồng Dân tộc Chuyển tiếp (NTC) tại Libya chiếm được ưu thế trong cuộc chiến ở Libya. Cho dù vậy, tiếng súng, tiếng bom chưa ngừng hẳn. Giao tranh ác liệt vẫn diễn ra ở một số nơi. Trên những con phố ở Tripoli, sự thanh bình vẫn chưa trở lại (và không biết bao giờ trở lại). Hàng trăm xác chết đang bị phân huỷ vẫn chưa được chôn cất. Cảnh đổ nát, hoang tàn vẫn chưa được dọn dẹp. Nguy cơ thảm họa nhân đạo đang rình rập và đe dọa lan rộng khắp đất nước Libya. Thế nhưng, dường như những hình ảnh đau thương, tang tóc trên chẳng dáng được quan tâm bằng việc "phân chia" chiến lợi phẩm. Ngay cả lực lượng đối lập, NTC cũng chưa có những giải pháp hữu hiệu nhằm ổn định cuộc sống bình thường của người dân. Giữa bối cảnh trên thì nhóm liên lạc quốc tế về Libya (ICCL) gồm: Anh, Mỹ, Pháp và hầu hết các nước tham chiến đã nhóm họp nhằm thảo luận việc “chia chác” Libya thời hậu chiến và tăng cường ảnh hưởng tại quốc gia Bắc Phi này. Đây thực chất là mục tiêu chính và chủ yếu của cuộc chiến tranh dưới tấm bình phong “lập vùng cấm bay”, “bảo vệ dân thường” do Mỹ và NATO khởi chiến đối với Libya. 

Từ những thực tế trên cho thấy bản chất của cuộc chiến tranh Libya, diễn ra trong suốt 6 tháng qua là gì? Đó chính là cuộc chiến tranh chiếm đoạt tài nguyên, mựợn danh "Trách nhiệm bảo vệ", lợi dụng Nghị quyết 1973 của Liên hợp quốc, mượn cớ "bảo vệ nhân quyền" để can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của một quốc gia có chủ quyền./.

Nguồn vốn ODA làm giàu cho chính các nước viện trợ  

Theo TTXVN, trong nghiên cứu mới nhất công bố ngày 7/9, các chuyên gia thuộc Mạng lưới châu Âu về nợ và phát triển (Eurodad) cho biết viện trợ phát triển chính thức (ODA) ngày càng không hiệu quả vì luôn gắn với các hợp đồng trị giá hàng tỷ USD mà các nước nhận viện trợ buộc phải dành cho các công ty của các nước viện trợ. Hơn 66% các hợp đồng trong tất cả các nguồn viện trợ phát triển cho các nước đang phát triển đã trở lại các công ty của các nước viện trợ. 

Trong thập kỷ qua, hơn 50% giá trị hợp đồng của các dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ thuộc về các công ty của nước tài trợ với thị phần tỷ lệ thuận với quy mô hợp đồng. Tỷ lệ này trong năm 2008 lên tới 67%. Các nước nhận ODA bị sức ép và thường nhượng bộ để các công ty đa quốc gia trúng thầu hợp đồng. Bà Môlina hy vọng nghiên cứu mới nhất của Eurodad sẽ là một thông điệp đủ mạnh để các nước phát triển và các ngân hàng phát triển tư duy lại chính sách ODA của họ và thay đổi cách thức chuyển giao viện trợ phát triển. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo nạn tham nhũng và thiếu năng lực quản lý nguồn viện trợ của các nước đang phát triển cũng là lý do khiến viện trợ ODA không hiệu quả. Theo thống kê của Tổ chức Hợp tác kinh tế và phát triển (OECD), hơn 66% trong các hợp đồng thực hiện nguồn ODA lên tới 128 tỷ USD năm 2009 thuộc về các nước phát triển và làm giàu cho nền kinh tế của các nước này.

Năm vấn đề khó lường của tình hình thế giới thời gian tới

Tác giả TC trên cpv.vn tổng hợp, mới đây, tạp chí Foreign Policy của Mỹ có đăng bài viết của nhiều chuyên gia, trong đó nhận định 5 vấn đề khó lường của thế giới trong thời gian còn lại của năm 2011. 

Thứ nhất, kinh tế thế giới sẽ sụp đổ hay trì trệ? Theo giới quan sát, khủng hoảng kinh tế ngày nay như một “trào lưu” rộng khắp. Thời gian tới, xu hướng phát triển chậm chạp sẽ “thống trị” kinh tế toàn cầu. 

Thứ hai, chiến lược của Mỹ sẽ thay đổi, kéo theo sự sụt giảm ảnh hưởng của nước này tại nhiều nước và khu vực trên thế giới. Nhiều ý kiến cho rằng, Mỹ sẽ điều chỉnh các cam kết và chiến lược, trong đó có chấm dứt nhiệm vụ quân sự tại I-rắc, Áp-ga-ni-xtan; quay trở lại chiến lược cân bằng ở nước ngoài (duy trì cân bằng sức mạnh tại nhiều khu vực khác nhau, can thiệp trực tiếp vào vùng Vịnh và gián tiếp vào châu Á). Nói cách khác, Chính phủ của Tổng thống Ô-ba-ma đang tìm cách “đẩy” gánh nặng an ninh cho các đồng minh trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ ảm đạm. Tuy nhiên, liệu Mỹ có thay đổi chiến lược quân sự trên thế giới hay không vẫn là câu hỏi chưa có lời đáp rõ ràng. 

Thứ ba, theo giới chuyên gia tài chính, kinh tế Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới, nhưng với tốc độ chậm lại do nhiều nguyên nhân, trong đó có lý do môi trường kinh tế toàn cầu bất ổn. 

Thứ tư, EU đồng thuận hay sụp đổ? Năm 2011 được cho là thời điểm EU phải đối mặt với nhiều thách thức nhất từ trước đến nay. Không ít nhà phân tích đặt câu hỏi về sự sống còn của đồng ơ-rô và tương lai của EU khi các quốc gia thành viên không đạt được tiếng nói chung về kinh tế. Các chuyên gia kinh tế đều có chung quan điểm rằng, việc châu Âu tan vỡ là khó xảy ra, nhưng EU vẫn còn nhiều việc phải làm để duy trì sự tồn tại trong một khối thống nhất. 

Thứ năm, tương lai khu vực Trung Đông sẽ đi về đâu? Giải pháp hai nhà nước độc lập dành cho Pa-le-xtin và I-xra-en có thể trở thành hiện thực? “Mùa xuân Ả-rập” có thể đem lại sự ổn định cho các quốc gia trong khu vực hay là cội nguồn nảy sinh các cuộc tranh giành quyền lực mới? Các chuyên gia cho rằng, trong ngắn hạn, tình hình Trung Đông vẫn không có nhiều dấu hiệu khả quan. Pa-le-xtin và I-xra-en còn quá nhiều bất đồng để có thể đi đến sự đồng thuận cuối cùng.

Đinh Lan tổng hợp